Kolejny rok dobrej współpracy między NGO a Gdańskiem - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Plan programu współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi na rok 2026 jest już gotowy. Podczas najbliższej sesji Rady Miasta, radni będą głosować nad przyjęciem dokumentu, który obejmuje szeroki zakres działań w mieście – od pomocy społecznej i wsparcia osób w kryzysie, po kulturę, sport i ekologię. Na realizację zadań publicznych zaplanowano 151 milionów złotych. Program powstał w dialogu z organizacjami pozarządowymi.

Współpraca z organizacjami pozarządowymi jest jednym z priorytetów Gdańska w obszarze rozwoju społecznego. To m.in. dzięki niej, każdego dnia w mieście realizowane są wydarzenia dla seniorów, wspierane jest zdrowie psychiczne, czy realizowanych jest wiele usług opiekuńczych dla osób z niepełnosprawnościami. Choć przygotowanie rocznego programu współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi jest wymogiem ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, to Gdańsk było jednym z pierwszych w Polsce, które go uchwaliło, gdy nie było to obowiązkowe. Tworzy go od ponad 20 lat.

- Z ogromną satysfakcją przedstawiamy program współpracy Miasta Gdańska z organizacjami pozarządowymi na rok 2026, który – mam nadzieję – zostanie jutro przyjęty przez Radę Miasta. W Gdańsku działa niemal 3600 organizacji, a wiele z nich aktywnie współtworzy ten dokument, wskazując priorytety najważniejsze dla mieszkanek i mieszkańców – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Od ponad 20 lat przygotowujemy program w dialogu, który jest fundamentem naszej lokalnej polityki i pozwala nam co roku wprowadzać nowe, potrzebne rozwiązania. W nadchodzącym roku przeznaczymy na współpracę z organizacjami 151 milionów złotych, czyli o 11 procent więcej niż w bieżącym roku. Wśród nowych działań znalazło się m.in. wzmocnienie liderek i liderów klubów seniora oraz klubów sąsiedzkich, a także szrokie szkolenia wolontariatu w związku ze zbliżającym się Światowym Zlotem Harcerzy Jamboree w 2027 roku. Cieszę się, że w naszym mieście obok organizacji z wieloletnią tradycją rozwijają się także nowe inicjatywy, często zajmujące się tak ważnymi tematami jak zdrowie psychiczne. Zapewniam, że jako samorząd będziemy nadal konsekwentnie wspierać ich działania.

Celem współpracy samorządu z organizacjami jest wspólne wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i budowanie partnerskich relacji między administracją a mieszkańcami. Chodzi o podnoszenie jakości i poszerzanie zakresu działań prowadzonych razem z sektorem pozarządowym, tak aby odpowiadały na potrzeby lokalnej społeczności. 

Program tworzony z udziałem NGO

- Program współpracy to dla nas moment podsumowania wielu miesięcy konsultacji, warsztatów i rozmów prowadzonych z organizacjami pozarządowymi w Centrum Dolna Brama. Program obejmuje szeroki zakres działań – od pomocy społecznej, przez wsparcie osób doświadczających bezdomności czy dzieci w pieczy zastępczej, po usługi opiekuńcze dla osób, które nie mogą opuszczać domu. Ważną częścią programu są również działania klubów i domów sąsiedzkich, fundusz młodzieżowy, senioralny i sąsiedzki, a także duży obszar związany ze sportem, bo to właśnie organizacje sportowe stanowią połowę trzeciego sektora – mówi Monika Chabior, zastępczyni prezydent Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. - Nie zapominamy też o kulturze i ekologii, które rozwijają się szczególnie tam, gdzie instytucje miejskie jeszcze nie dotarły, a potrzeby mieszkańców są już bardzo wyraźne. Współpraca z organizacjami to nie tylko zlecanie zadań, ale także udostępnianie przestrzeni – od Dolnej Bramy po strefę Solidarność Codziennie w ECS – oraz preferencyjne najmy, z których korzystają setki podmiotów. Jesteśmy dumni, że Gdańsk wspiera organizacje również w pozyskiwaniu środków rządowych i unijnych, które trafiają bezpośrednio do lokalnych społeczności. Ten program to jeden z filarów naszego gdańskiego DNA – opartego na obywatelskości, partnerstwie i wzmacnianiu społeczności – i z dużą radością przedstawię go jutro Radzie Miasta jako wspólne osiągnięcie mieszkańców, organizacji i samorządu.

Program współpracy na rok 2026 obejmuje wszystkie sfery działalności pożytku publicznego. Współtworzony jest przez obie strony w trakcie konsultacji, które w tym roku odbywały się w wakacje. Ustawowy termin przyjęcia Programu współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi upływa 30 listopada. Konkursy dla NGO tradycyjnie będą ogłaszane po przyjęciu programu, a wyniki poznamy na początku nowego roku.

W planie na 2026 r. zwiększone zostaną środki na zadania dot. ekologii i ochrony zwierząt, rewitalizacji czy wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Pojawią się także całkowicie nowe zadania - dzięki temu odbędzie się cykl wykładów dla liderek i liderów klubów i kół seniora z Gdańska, NGO zostaną wsparte we współpracy międzynarodowej, a wolontariusze i wolontariuszki przygotowane do działań w przestrzeni miejskiej w ramach organizacji Światowego Jamboree Skautowego 2027.

Wsparcie organizacji pozarządowych w liczbach

Co roku, do 30 maja, należy przyjąć sprawozdanie z realizacji programu współpracy miasta z NGO. Dokładne dane za obecny rok będą więc dostępne w przyszłym, choć już teraz wiadomo, że w 2025 r. podpisano blisko tysiąc umów z prawie 400 organizacjami.

O realizację zadań w 2024 roku ubiegało się natomiast prawie 500 organizacji pozarządowych, a Miasto udzieliło dotacji ponad 300 z nim (w tym 262 z Gdańska). Niektóre z nich realizowały w tym czasie więcej niż jedno zadanie. W ubiegłym roku podpisano prawie 900 umów na realizację zadań i na ich realizację przekazano dotacje w kwocie prawie 135 milionów złotych.   

Oprócz dotacji i pożyczek, Miasto wspiera NGO także w innych formach. Udzielane jest wsparcie w postaci bezpłatnego udostępniania przestrzeni miejskich na spotkania, warsztaty, konferencje. Podobnie jest z lokalami i budynkami, które przekazywane są na preferencyjnych zasadach. W 2024 roku ponad 170 organizacji pozarządowych korzystało z ponad 240 lokali użytkowych. 

Przedstawiciele i przedstawicielki Miasta Gdańska aktywnie biorą także udział w wydarzeniach gdańskich NGO, takich jak: szkolenia, konferencje, debaty, grupy robocze itp. gdzie służą swoim głosem eksperckim, wspierają działania technicznie i organizacyjnie.

Organizacje są także zapraszane do konsultacji nowych projektów i dokumentów strategicznych. Miasto daje im realny wpływ na kształt polityk i programów. Popularyzuje także działalność organizacji w mediach i na swojej stronie internetowej. 

Co na co dzień robią gdańskie NGO?

W strategii rozwoju Gdańska do 2030 roku współpraca i partnerstwo są kluczowe dla rozwoju miasta. Gdańsk jako samorząd działa razem z organizacjami pozarządowymi – realizuje wspólne projekty i odpowiada na ich pomysły. Wiele takich inicjatyw odbywa się w Centrum Dolna Brama.

- W Stowarzyszeniu Przyjazna Dłoń działamy holistycznie na rzecz osób w kryzysie psychicznym – od dzieci i młodzieży, przez dorosłych, aż po seniorów - mówi Daria Dyks, przedstawicielka Stowarzyszenia Przyjazna Dłoń. - Prowadzimy projekty międzypokoleniowe, takie jak Kung Fu Senior czy Kung Fu Senior Aqua, bo wierzymy, że ruch i relacje są kluczowe dla zdrowia psychicznego. Ważnym elementem naszej pracy jest profilaktyka i uświadamianie, że wsparcie jest dostępne – czego przykładem był Gdański Miesiąc Zdrowia Psychicznego. Naszym zdaniem system wsparcia może działać skutecznie tylko w oparciu o partnerstwo i relacje, które pozwalają otwarcie mówić o trudnościach bez obawy przed krytyką. Dzięki temu osoby w kryzysie nie zostają same, a pomoc jest adekwatna do potrzeb mieszkańców Gdańska.

Wiele zadań z zakresu opieki i wsparcia osób w trudnej sytuacji realizowanych jest na zlecenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Gdańsku.

- Fundacja Twoja Rola, we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie, prowadzi miejską farmę na Osiedlu Sitowie, które jest jednym z ważnych elementów Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego. To program konkretny i skuteczny, realnie wspierający osoby potrzebujące. Prowadząc farmę, rozwijamy ofertę wsparcia dla osób wykluczonych społecznie. Pracujemy przede wszystkim z osobami z niepełnosprawnościami, w kryzysie bezdomności, a obecnie tworzymy również miejsca pracy dla osób z doświadczeniem uzależnienia. Produkujemy realną, wartościową żywność, którą następnie przetwarzamy, działając w obszarze ekonomii społecznej. Rozwijamy również przedsiębiorstwo społeczne Siejemy Ferment – dzięki zakupom naszych produktów mieszkańcy Gdańska i całego Trójmiasta wspierają organizacje pozarządowe oraz miejsca pracy tworzone dla tych osób – mówił Wojciech Żak, prezes Fundacji.  - Warto dziś podkreślać wagę lokalnych polityk żywnościowych – myślenia o bezpieczeństwie i suwerenności żywnościowej miasta. Na naszej farmie uczymy tzw. kompetencji przyszłości w obszarze ogrodnictwa i rolnictwa, również tego miejskiego, co jest szczególnie ważne w obliczu różnych współczesnych kryzysów.

Dzięki programowi, odbędzie się też wiele wydarzeń kulturalnych, sportowych i zdrowotnych, a także integracyjnych dla mieszkanek i mieszkańców poszczególnych dzielnic. Część inicjatyw oferowanych przez NGO odbywa się codziennie w Centrum Dolna Brama.

- Czuję się tu jak w domu, bo właśnie na Dolnej Bramie prowadzimy zajęcia jogi na krzesłach dla seniorów – mamy już dwie grupy i wciąż brakuje nam miejsca - mówi Katarzyna Rucin, prezeska zarządu Gdańskiej Fundacji Zdrowie Przez Ruch. - Nie spodziewaliśmy się tak ogromnego zainteresowania aktywnością fizyczną wśród osób starszych, a dziś działamy już w dziewięciu dzielnicach Gdańska. Nasze programy są międzypokoleniowe – od nordic walking po aqua senior – i pokazują, że ruch naprawdę łączy ludzi. Dzięki wsparciu miasta udało nam się w tym roku uruchomić zajęcia w Letnicy, co przebiło nasze oczekiwania. Dziękujemy wszystkim seniorom, którzy wychodzą z domu i chcą się ruszać – to dla nas największa motywacja.

Organizacje pozarządowe oferują mieszkańcom także inicjatywy i wydarzenia kulturalne.

- Towarzystwo Przyjaciół Gdańska działa już od 55 lat. Od 15 prowadzimy Muzeum Wolnego Miasta Gdańska, pokazując okres międzywojenny i przywracając prawdziwy obraz Gdańska, który w czasach PRL był często przedstawiany niewłaściwie. Podkreślamy, że Gdańsk budowało wiele nacji, to miasto całej Europy. Aktywizujemy seniorów i młodzież. Co wtorek o 11.00, kilkudziesięcioosobowa grupa wyrusza z nami na spacery po mieście, podczas których odkrywamy jego historię i tajemnice. Dbamy także o niematerialną kulturę, przywracając drobne tradycje, jak haftowanie serwetek z herbem Gdańska – mówił Piotr Mazurek, prezes Towarzystwa Przyjaciół Gdańska. - Różnorodność organizacji pozarządowych w naszym mieście jest ogromną wartością, ale wymaga kreatywności i ciągłego poszukiwania nowych pomysłów. Świat bardzo szybko się zmienia, dlatego tym bardziej chcemy w kolejnych latach działać dla Gdańska z taką samą pasją jak dotąd.