Medale Wolności Słowa dla Dominiki Lasoty, Patrycji Redo-Łabędziewskiej i Tadeusza Kowalskiego - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Dominika Lasota, Patrycja Redo-Łabędziewska i prof. Tadeusz Kowalski zostali uhonorowani Medalami Wolności Słowa. Specjalny Medal Wolności Słowa przyznano prof. Adamowi Strzemboszowi. Medal Wolności Słowa 2025 otrzymał Bogdan Borusewicz. Uroczysta gala odbyła się w piątek, 29 sierpnia w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.

– Nie było mnie jeszcze na świecie, gdy w sierpniu 1980 roku stoczniowcy Trójmiasta i robotnicy całej Polski spisali swoje 21 postulatów – mówiła na początku gali Weronika Mirowska, prezeska Fundacji Grand Press. – Ale dziś jestem beneficjentką – my wszyscy jesteśmy beneficjentami – tamtych postulatów, tamtej walki i tamtej odwagi. To dzięki NSZZ "Solidarność" Polska mogła wyrwać się z mroku, uciec ze strefy śmierci i stanąć wśród wolnych narodów – przypomniała Mirowska i dodała: – Historia pamięta też pierestrojkę i upadek imperium. Ale kto wie, jak potoczyłyby się losy tej części Europy, gdyby nie polskie marzenie o wolności? Marzenie tak samo wówczas nierealne, jak to wcześniejsze z 1918 roku. Dlatego trzeba powtarzać te słowa, które są prawdą dla nas wszystkich: "Nie byłoby wolności bez Solidarności". Przypominać o tym trzeba nie tylko w dniach tak wyjątkowych, jak ta 45. rocznica. Bo tamto upadłe imperium znów próbuje się odrodzić – kosztem swoich sąsiadów, a zwłaszcza Ukrainy.

Weronika Mirowska podziękowała też wszystkim tegorocznym kandydatkom i kandydatom do Medalu Wolności Słowa. – Za to, że mówicie prawdę, kiedy inni próbują ją zagłuszyć. Za to, że bronicie wolności, kiedy inni chcą ją odebrać – mówiła.

W kategorii Instytucja medal otrzymał prof. Tadeusz Kowalski, członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, medioznawca Uniwersytetu Warszawskiego – za niezłomną obronę niezależności mediów publicznych i wolności słowa w ramach KRRiT, a także działalność naukową promującą standardy demokratycznej debaty.

– Wolność słowa nie jest dana raz na zawsze. O wolność słowa trzeba się troszczyć. Trzeba o nią dbać. Trzeba o niej pamiętać. Trzeba o nią zabiegać, a czasami nawet trzeba o nią walczyć – mówił prof. Tadeusz Kowalski. – Mamy dzisiaj do czynienia ze zjawiskiem hipokrytów wolności słowa, którzy w imię wolności słowa chcą uprawiać dezinformację, manipulację, którzy tworzą i utrwalają podziały społeczne, którzy sieją nienawiść wobec grup społecznych, etnicznych, narodowych, wobec różnych mniejszości. To nie są prawdziwi obrońcy wolności słowa.

Prof. Kowalski dodał:

– Dziennikarstwo to wspaniały zawód. Dziennikarz to jest ktoś, kto w swoim postępowaniu kieruje się odpowiedzialnością, wartościami etycznymi. Nie każdy, kto coś publikuje, zasługuje na to dumne miano bycia dziennikarzem. Wierzę w dziennikarstwo. Wierzę w przyszłość mediów. Wierzę w uczciwą demokrację.

W kategorii Instytucja wskazani byli również: Agnieszka Kosowicz, prezeska Fundacji Polskie Forum Migracyjne – za wieloletnią pracę na rzecz praw człowieka i godności migrantów oraz uchodźców w Polsce, a także za budowanie społecznej wrażliwości na prawa słabszych oraz prof. Włodzimierz Wróbel, sędzia Sądu Najwyższego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego – za obronę rządów prawa i praworządności w wymiarze sprawiedliwości, niezależność sędziów oraz edukację społeczną na temat konstytucyjnych wartości.

Laureatką w kategorii Media została Patrycja Redo-Łabędziewska, szefowa programu "Czarno na białym" w TVN 24 – za profesjonalne i odważne kierowanie programem, który nie boi się ujawniać niewygodnych prawd i chroni interes społeczny.

– Dziękuję za to wyróżnienie. Odbieram je jako wyróżnienie dla całego zespołu "Czarno na białym" – mówiła Patrycja Redo-Łabędziewska. – "Czarno na białym" tworzą ludzie, którzy wierzą – wciąż jeszcze wierzą – w sens dziennikarstwa opartego na zasadach, trzymającego się standardów takich jak rzetelność i bezstronność. Uważamy, że zadaniem dziennikarzy jest patrzeć na ręce każdej władzy, bo taki jest interes publiczny, a to jest dla nas zawsze najważniejszy punkt odniesienia – tłumaczyła.

W kategorii Media wskazano także: Magdę Jethon, redaktorkę naczelną Radia Nowy Świat, byłą dyrektorkę radiowej Trójki – za stworzenie przestrzeni wolnego, pluralistycznego radia w Polsce i nieustępliwą obronę niezależności dziennikarskiej wobec politycznych nacisków oraz Wojciecha Grzędzińskiego, fotoreportera i dokumentalistę – za odwagę i empatię w dokumentowaniu konfliktów oraz kryzysów humanitarnych, a także za obronę prawa do wolnej wypowiedzi poprzez obraz.

Medal w kategorii Obywatel/Obywatelka odebrała Dominika Lasota, aktywistka klimatyczna, współzałożycielka Inicjatywy Wschód – za skuteczne łączenie aktywizmu klimatycznego z walką o prawa człowieka i solidarność międzynarodową, zwłaszcza wobec wojny w Ukrainie.

– 45 lat po tych przełomowych wydarzeniach, obserwując to, co się dzieje w Polsce i na świecie, ciśnie mi się na usta jedno pytanie: gdzie się podziała nasza solidarność? – mówiła Dominika Lasota.

W kategorii Obywatel/Obywatelka wskazani byli też: Matylda Damięcka, artystka, ilustratorka i performerka – za odważne wykorzystanie sztuki w obronie wartości demokratycznych i prawa do wyrażania sprzeciwu w przestrzeni publicznej oraz Mirosława Makuchowska, działaczka społeczna, dyrektorka Kampanii Przeciw Homofobii – za konsekwentną walkę o prawa osób LGBT+ w Polsce oraz budowanie społeczeństwa otwartego i wolnego od dyskryminacji.

Gdańsk był miastem gospodarzem wydarzenia

- “Działalność radia i telewizji oraz prasy i wydawnictw powinna służyć wyrażaniu różnorodności myśli, poglądów i sądów. Powinna ona podlegać społecznej kontroli. Prasa, podobnie jak obywatele i ich organizacje, powinna korzystać z dostępu do dokumentów publicznych (…)”. Mam pewność, że większość z Państwa wie, skąd pochodzą te słowa - mówił Piotr Grzelak, pierwszy zastępca prezydent Gdańska. - To fragment protokołu porozumienia gdańskiego, zawartego 45 lat temu. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy domagał się przestrzegania wolności słowa, druku, publikacji. Żądał, aby nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań. To trzeci z 21 postulatów sierpnia 1980 roku. Można się im przyjrzeć piętro wyżej – na wystawie stałej Europejskiego Centrum Solidarności, które jest domem naszej wielkiej, demokratycznej przemiany. Jest też domem dyskusji o współczesnych postulatach związanych z wolnością słowa w dobie mediów cyfrowych, czasach kryzysu: demokratycznego, migracyjnego i klimatycznego. Dlatego też ECS jest najlepszym miejscem dla Medalu Wolności Słowa.

-

Laureatów wybrała tegoroczna kapituła Medalu Wolności Słowa w składzie: Krzysztof Głuchowski (dyrektor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie), Dominik Kuc (aktywista, członek zarządu fundacji GrowSpace), Weronika Mirowska (prezeska Fundacji Grand Press), Ewa Siedlecka (dziennikarka i publicystka tygodnika "Polityka"), Piotr Świerczek (dziennikarz TVN 24).

Medal Wolności Słowa 2025 otrzymał również senator Bogdan Borusewicz, główny organizator sierpniowego strajku w Stoczni Gdańskiej.

– 45 lat temu marzyliśmy o demokracji, wolnej Polsce, niezależnej od Rosji. Ale nie marzyliśmy o tym, że będziemy w Unii Europejskiej i NATO. To było poza naszą wyobraźnią – mówił Bogdan Borusewicz.

Specjalny Medal Wolności Słowa Fundacja Grand Press przyznała w tym roku prof. Adamowi Strzemboszowi, byłemu pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego.

– Całe życie poświęcił wiernej służbie prawdzie i niezłomnej obronie praworządności. Jako sędzia i pierwszy prezes Sądu Najwyższego III RP dawał świadectwo, że prawo i sprawiedliwość nie mogą być nigdy podporządkowane władzy politycznej. Jego postawa to wzór odwagi obywatelskiej i moralnej dla kolejnych pokoleń Polaków – mówiła Weronika Mirowska. W imieniu prof. Strzembosza wyróżnienie odebrał jego przyjaciel Aleksander Hall.

Podczas gali Medalu Wolności Słowa w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku wystąpili: Emose, Iza Płóciennik, Janusz Radek, Dawid Tyszkowski z towarzyszeniem Tarkowski Orkiestra. WaluśKraksaKryzys wykonał prapremierowo zwycięską piosenkę powstałą do słów wiersza Agnieszki Osieckiej "Wyśpiewały się pieśni" w ramach konkursu "Napisz piosenkę z Agnieszką Osiecką". Galę prowadził Piotr Kraśko z "Faktów" TVN.

Zgodnie z regulaminem wyróżnienie Medalem Wolności Słowa mogą otrzymać osoby angażujące się w działalność na rzecz dobra wspólnego, w tym m.in.: obywatelską, społeczną, kulturalną, artystyczną, naukową, dziennikarską i publicystyczną.

***

Organizator: Fundacja Grand Press
Miasto gospodarz: Miasto Gdańsk
Partnerzy: Samorząd Województwa Pomorskiego, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Miasto Stołeczne Warszawa, Miasto Sopot, Miasto Gdynia, Miasto Wrocław, Miasto Darłowo, Miasto Białystok, Miasto Kraków, Kayax
Patroni medialni: TVN 24, Polska Agencja Prasowa, Polska Press Grupa, „Dziennik Bałtycki”, Radio Nowy Świat, Stowarzyszenie Gazet Lokalnych, Stowarzyszenie Dziennikarzy i Wydawców Repropol
Partnerzy gali: Progres event & conference, Cocosound

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Wydarzenie zrealizowano we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.

//Komunikat na podstawie informacji prasowej Fundacji Grand Press, organizatora wydarzenia