Gdańsk uczci rocznice Porozumień Sierpniowych i wybuchu II wojny światowej - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Lada dzień minie 45 lat od podpisania Porozumień Sierpniowych oraz 86 lat od wybuchu II wojny światowej. Z tej okazji w Gdańsku przygotowano ponad 40 wydarzeń – od uroczystości patriotycznych i debat po koncerty i spektakle – które przypomną o walce o wolność, a także o tragedii wojny. 28 sierpnia zaplanowano koncert „Nasza Solidarność. A to nam się udało”. 31 sierpnia uroczyście otworzymy historyczną Bramę nr 2. Zapraszamy też wszystkich 1 września o godz. 4.45 na Westerplatte. Udział w porannych obchodach umożliwi mieszkańcom i turystom bezpłatna komunikacja miejska.

O szczegółach i programie wydarzeń rozmawiano podczas konferencji prasowej, która odbyła się 22 sierpnia w Europejskim Centrum Solidarności.

- Koniec sierpnia i początek września to dla Gdańska szczególny czas pamięci, refleksji i wspólnoty – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - W tym roku obchodzimy 45. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych oraz 86. rocznicę wybuchu II wojny światowej, wydarzeń, które ukształtowały naszą tożsamość. Przygotowaliśmy wiele inicjatyw, które mają przypomnieć o sile Solidarności i o tym, że Gdańsk był miejscem, gdzie zaczęło się zrzucanie kajdan komunizmu. Szczególnie ważne będzie także symboliczne upamiętnienie współczesnych bohaterów z Mariupola, z którymi 1 września oddamy hołd ofiarom trwającej wojny w Ukrainie. Zapraszam wszystkich do wspólnego przeżywania tych ważnych rocznic.

Święto Solidarności i Wolności – 45. rocznica rewolucji Solidarności

W sierpniu 1980 roku ponad 750 zakładów pracy i ponad 700 tysięcy osób w całej Polsce dołączyło do solidarnościowego strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Podpisanie Porozumień Sierpniowych zakończyło protest i umożliwiło powstanie „Solidarności” – pierwszego niezależnego i samorządnego związku zawodowego w bloku wschodnim.

W programie Święta Solidarności i Wolności, do 31 sierpnia, znalazły się liczne okazje do spotkań z uczestnikami wydarzeń sprzed 45 lat, debaty, projekcje filmowe, gra terenowa, prapremiera spektaklu dla dzieci o Solidarności, a także pokaz mody inspirowany postulatami strajkowymi.

– Historia Gdańska to opowieść o trudnych doświadczeniach, ale także o niezwykłej sile wspólnoty, która narodziła się w sierpniu 1980 roku wraz z Solidarnością. W Europejskim Centrum Solidarności pielęgnujemy tę nadzieję i wartości, które wtedy stały się fundamentem zmian w Polsce i Europie. W ramach Święta Solidarności i Wolności zapraszamy do udziału w wydarzeniach artystycznych, spacerach subiektywnych oraz do spotkań z bohaterami tamtych dni – mówi Magdalena Mistat, zastępczyni dyrektora ECS ds. komunikacji i strategii. - W tym roku szczególnie cieszy nas premiera spektaklu dla dzieci na podstawie książki Michała Rusinka, który w przystępny sposób opowiada o wartościach Solidarności. Chcemy, by także najmłodsze pokolenia poznały historię tego ruchu i zrozumiały, jak ważne są wspólnota, wolność i odpowiedzialność za innych. Zapraszamy wszystkich do ECS - nie tylko 31 sierpnia, ale przez cały rok, bo pamięć o Solidarności to nasza wspólna odpowiedzialność.

Święto ma charakter wielopokoleniowy i kierowane jest do szerokiego grona odbiorców: uczestniczek i uczestników wydarzeń 1980 roku, rodzin z dziećmi, osób zainteresowanych historią, badaczy, aktywistek i aktywistów na rzecz praw człowieka, a także wszystkich, którzy pragną wspólnie spędzić czas w duchu solidarności.

Kulminacyjnym momentem będzie rytuał otwarcia historycznej Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej – powtórzenie wydarzeń z 31 sierpnia 1980 roku, kiedy Lech Wałęsa ogłosił powstanie niezależnych, samorządnych związków zawodowych. Wydarzenie rozpocznie się w samo południe, a po części oficjalnej, przyjmie formę muzycznej parady, którą poprowadzi zespół Rebel Babel Ensemble, pod dyrekcją artystyczną Łukasza L.U.C. Rostkowskiego.

W programie Święto Solidarności i Wolności znalazły się także:

• drugie śniadanie międzykulturowe przygotowane przez nowych mieszkańców Trójmiasta,
• prapremiera spektaklu Miejskiego Teatru Miniatura opartego na książce Michała Rusinka „Bibuła w tapczanie. O Solidarności dla dzieci”,
• gra terenowa dla młodzieży, dorosłych i rodzin z dziećmi, przybliżająca wydarzenia sprzed 45 lat,
• spacery subiektywne po wystawie stałej ECS,
• projekcje filmowe: „Strajk. Narodziny Solidarności” i „Człowiek z żelaza”,
• spotkania i debaty z uczestnikami rewolucji Solidarności, fotoreporterami i badaczami,
• konferencje naukowe i studenckie poświęcone fenomenowi Solidarności.

Obchody obejmują również trzy wystawy: stałą ekspozycję ECS z jubileuszowymi akcentami artystycznymi, wystawę „Stocznia | Człowiek. Przemysł. Miasto” oraz plenerową wystawę fotograficzną „Święto podniesionych głów”. Ważnym punktem programu będzie także debata o przyszłości terenu Stoczni Gdańskiej, miejsca narodzin Solidarności, a dziś obszaru dynamicznych przemian urbanistycznych i społecznych. Dla osób ceniących bardziej kameralne wydarzenia przygotowana została strefa relaksu przy ECS, gdzie w piątki, soboty i niedziele odbywać się będą koncerty jazzowe i sety DJ-skie. Podczas obchodów wręczone zostaną również Odznaki Solidarności i Praw Człowieka osobom, które swoim życiem i działalnością dają świadectwo solidarności i inspirują do aktywności obywatelskiej.

Szczegółowy program obchodów można znaleźć na stronie Europejskiego Centrum Solidarności i w załączeniu do komunikatu.

„Nasza Solidarność. A to nam się udało! – finałowy koncert ogólnopolskiego plebiscytu z okazji 45. rocznicy powstania Solidarności

- Zapraszam wszystkich na finał akcji „Nasza Solidarność. To nam się udało!”, którą zorganizowaliśmy wspólnie z Europejskim Centrum Solidarności i miastem Gdańsk – podkreśla Grzegorz Sajór, szef Telewizyjnej Agencji Informacyjnej. – Celem akcji było wyłonienie tych wydarzeń z ostatnich 45 lat historii Polski, z których możemy być dumni jako Polacy. Głosowanie trwało do 14 sierpnia, a jego wyniki poznamy 28 sierpnia podczas wyjątkowego koncertu.

Koncert odbędzie się czwartek, 28 sierpnia o godzinie 20.00 na terenie Stoczni Gdańskiej przy dźwigu M3. W historycznym miejscu z udziałem polskich gwiazd uświetni jubileusz powstania Solidarności. Wstęp jest wolny.

- Na scenie wystąpią najwybitniejsi polscy artyści, którzy wykonają znane i ważne dla nas wszystkich utwory towarzyszące wydarzeniom, które znalazły się w plebiscycie. Wybrałam piętnaście spośród czterdziestu pięciu i wierzę, że przeżyjemy je wspólnie jeszcze raz – zapowiadała Halina Przebinda, reżyserka koncertu „Nasza Solidarność. A to nam się udało”.

W zróżnicowanym repertuarze usłyszymy polskie gwiazdy różnych pokoleń, m.in.: zespoły Kombii, Perfekt, Mr. Zoob, Ira, a także Doda, Justyna Steczkowska, Edyta Górniak, Mery Spolsky, Piotr Cugowski, Sebastian Karpiel-Bułecka, Tomasz Organek, Renata Przemyk oraz debiutanci 62. Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu.

Telewizja Polska pokaże retransmisję koncertu w dniu rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych – 31 sierpnia 2025 o godzinie 17.30 w TVP1.

Szczegóły można znaleźć w osobnym komunikacie prasowym

Nigdy więcej wojny

1 września gdańszczanki, gdańszczanie i turyści, będą mogli oddać hołd ofiarom II Wojny Światowej. Uroczystości rozpoczną się o godz. 4.45 na Westerplatte. Pamięć walczących, ale też cywili zostanie uczczona m.in. przy Victoriaschule, na placu Obrońców Poczty Polskiej i na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego. 

Po raz pierwszy odbędą się także uroczystości na skwerze Bohaterskiego Mariupola u zbiegu ulic Partyzantów i Matki Polki. O godz. 9.15, w geście solidarności z narodem ukraińskim upamiętnione zostaną ofiary bestialskiej wojny rozpętanej przez Rosję.

4.45

1 września o godzinie 4.45 Konfraternia Dzwonników Kościoła św. Katarzyny wprawi w ruch serce dzwonu Pax et Reconcilatio, czyli Pokój i pojednanie. O tej godzinie także, przy pomniku Obrońców Wybrzeża na Westerplatte odbędą się uroczystości rocznicowe współorganizowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej i miasto Gdańsk.  Zaplanowano tam przemówienia, zapalenie Znicza Pokoju, Apel Pamięci, odczytanie przez harcerzy Przesłania Westerplatte, modlitwę międzywyznaniową i złożenie wieńców. Wydarzenie będzie dostępne dla mieszkańców i turystów. Transmisję będzie można śledzić na portalu gdansk.pl.

- Czujemy się spadkobiercami tych żołnierzy, którzy jako pierwsi przeciwstawili się tu, na Westerplatte hitlerowskiemu najeźdźcy – mówi pułkownik Piotr Jary, dowódca Garnizonu Gdańsk i VII Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. – Jesteśmy z nich dumni i chcemy kultywować ich tradycję. Dziękuję pani prezydent i miastu Gdańsk, że po raz kolejny wspólnie możemy realizować obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej. To nasze wspólne zadanie: wojsko i samorząd pamiętają o bohaterach Westerplatte.

Bezpłatny dojazd na Westerplatte komunikacją miejską

Aby umożliwić mieszkańcom i turystom dodarcie na poranne uroczystości 1 września, ZTM przygotował 8 linii autobusowych, które będą wyruszały z różnych dzielnic całego miasta (Osowej, Oliwy, Przegaliny, Lotniska, Kowali, Bysewa, Niedźwiednika i Lawendowego Wzgórza). Autobusy wszystkich linii dojadą na Westerplatte między godz. 03.42 a 03.59.  Zatrzymają się na wszystkich przystankach na trasach poza przystankiem „Przystań Żeglugi” 01. Następnie będą czekać do zakończenia uroczystości, by (jako linia W58) odwieźć jej uczestników. 

Bez zmian w rozkładach jazdy funkcjonować będą linie 106 i 138. Pętla autobusowa „Westerplatte”  będzie dostępna wyłącznie dla autobusów komunikacji miejskiej.

Szczegółowe trasy autobusów można znaleźć w załączeniu do komunikatu, a rozkłady na stronie ZTM.

Wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej

• 4.45 (transmisja on-line na www.gdansk.pl) Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte, Uroczystość upamiętnienia bohaterskich obrońców Westerplatte
• 8.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl) Upamiętnienie nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska zamordowanych podczas II wojny światowej, ul. Wałowa 21 
• 9.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl) Upamiętnienie harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, budynek Dyrekcji Kolei, ul. Dyrekcyjna 2-4 
• 10.00 Upamiętnienie Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej, dawna Victoriaschule, budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24 
• 12.00 – 13.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl) Uroczystość na Placu Obrońców Poczty Polskiej 1/2 
• 17.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl) Cmentarz Ofiar Terroru Hitlerowskiego – Pomnik Bohaterów Zaspa, ul. Bolesława Chrobrego

Szczegółowe programy obchodów zostaną przedstawione w osobnym komunikacie. Informacje można znaleźć na portalu gdansk.pl w zakładce Gdańsk Patriotyczny.

Działania Muzeum II Wojny Światowej

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, włączając się w obchody 86. rocznicy wybuchu wojny, przygotowało bogaty program wydarzeń edukacyjnych i kulturalnych, łączących pamięć historyczną z refleksją nad współczesną odpowiedzialnością za pokój i wolność. 

W dniach poprzedzających rocznicę odbędą się bezpłatne spacery historyczne „Szlakiem obrońców Westerplatte”, podczas których przewodnicy przybliżą dzieje placówki i opór polskich żołnierzy we wrześniu 1939 roku. 30 sierpnia wieczorem zaplanowano także plenerowy pokaz filmu „Życie jest piękne”, a przez cały czas czynna będzie wystawa w Elektrowni, dostępna w cenie 1 zł.

Wernisaż wystawy czasowej Ziemia nie gubi. Jeńcy cywilni na Westerplatte (1939–1941)

Szczególnym wydarzeniem, będzie wernisaż nowej ekspozycji „Ziemia nie gubi. Jeńcy cywilni na Westerplatte (1939–1941)”, który zaplanowano na godz. 10.00. Wystawa ukazuje mało znany rozdział historii półwyspu – los polskich cywilów więzionych w tym miejscu po kapitulacji placówki. Prezentowane eksponaty to w dużej mierze oryginalne przedmioty osobiste odnalezione podczas wykopalisk archeologicznych przeprowadzonych jesienią ubiegłego roku. Składają się one na przejmującą opowieść o tragicznych doświadczeniach więźniów i o dramatycznych realiach wojny, które dotknęły także osoby cywilne.

Szczegółowy program wydarzeń znajduje się w załączeniu.