Pamięć, która trwa. Gdańsk w hołdzie Powstańcom Warszawskim - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Punktualnie o godzinie 17.00, 1 sierpnia, Gdańsk razem z całą Polską zatrzymał się w zadumie. W mieście zawyły syreny alarmowe. Ich dźwięk przypomniał o ofierze, odwadze i nadziei, które 81 lat temu uniosły Warszawę do walki. Na Targu Rakowym, przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, odbyły się uroczystości rocznicowe upamiętniające wybuch Powstania Warszawskiego.

Wydarzenie zostało zorganizowane przez Miasto Gdańsk oraz Okręg Pomorski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Wzięli w nim udział przedstawiciele władz samorządowych i rządowych, służb mundurowych, harcerze, poczty sztandarowe, kombatanci oraz wszystkim mieszkańcy – ci starsi i młodsi, którzy niosą tę pamięć dalej.

Tegoroczna uroczystość rozpoczęła się szczególnie poruszającym akcentem – minutą ciszy ku czci śp. kpt. Andrzeja Kaczorowskiego, żołnierza Szarych Szeregów i Armii Krajowej, który przez wiele lat był obecny na gdańskich obchodach, a który zmarł zaledwie dwa tygodnie przed rocznicą. Był przedostatnim żyjącym powstańcem warszawskim mieszkającym w naszym mieście. Minutą ciszy uczczono także zmarłą wczoraj Halinę Jędrzejewską ps. „Sławka”, lekarkę, działaczkę kombatancką, która podczas Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka liniowa batalionu „Miotła”, ratując życie rannym.

Zgodnie z wojskowym ceremoniałem uroczystość rozpoczęła się złożeniem meldunku przez dowódcę Kompanii Honorowej 7. Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej pułkownikowi Piotrowi Jaremu, po czym zabrzmiał hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej.

W imieniu miasta głos zabrała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

- Spotykamy się dziś – jak co roku – 1 sierpnia, o symbolicznej godzinie „W”, by uczcić pamięć tych, którzy 81 lat temu podjęli dramatyczną i heroiczną próbę wyzwolenia stolicy spod niemieckiej okupacji. Powstanie Warszawskie na zawsze pozostanie jednym z najważniejszych i najbardziej bolesnych rozdziałów naszej historii. Dziś pochylamy głowy przed Powstańcami – zarówno tymi, którzy przetrwali, jak i tymi, którzy oddali życie. Pamiętamy także o cywilnych mieszkańcach Warszawy – ich cierpienie i ofiara wciąż budzą głęboki szacunek i poruszają sumienia – mówiła prezydent Aleksandra Dulkiewicz. - Powstańcy – młodzi i starsi, kobiety i mężczyźni – często bez doświadczenia wojennego, stanęli do nierównej walki z okupantem. Brakowało broni, żywności, leków. Nie brakowało jednak odwagi, determinacji i wiary w zwycięstwo. Mimo świadomości, że pomoc z zewnątrz może nie nadejść, walczyli przez 63 dni – dzień po dniu, ulica po ulicy, piwnica po piwnicy – stawiając czoło potędze wroga z nadzieją, że ich ofiara nie pójdzie na marne. Dziś, w 81. rocznicę tamtego zrywu, naszą odpowiedzią musi być pamięć – żywa, aktywna i odpowiedzialna. To nasz moralny obowiązek wobec tych, którzy oddali życie, marząc o wolnej Polsce. To również przestroga – przed cynizmem polityki, przed obojętnością świata, przed deptaniem wolności i godności człowieka. Z tego miejsca – z Gdańska, miasta Wolności i Solidarności – chcę złożyć hołd Powstańcom Warszawskim i wszystkim ofiarom niemieckiego terroru. Dziękujemy Wam za niezłomność, za odwagę, za miłość do Ojczyzny – miłość, która nie znała kompromisu.

Przemawiała także wicewojewoda pomorska Anna Olkowska-Jacyno. Wzruszające słowa skierowali do zebranych również prof. Jerzy Grzywacz ps. „Tapir”, żołnierz AK i Powstaniec Warszawski, dziś reprezentujący Zarząd Główny ŚZŻAK.

Modlitwę w intencji poległych i żyjących bohaterów poprowadził ks. prałat Ireneusz Bradtke, a następnie został odczytany Apel Pamięci i oddana salwa honorowa – chwile ciszy, dźwięk werbli i wojskowy rytuał przywołały pamięć o tysiącach ofiar, o rodzinach, które nie doczekały się powrotu swoich bliskich.

Na znak wdzięczności i  pamięci pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego złożono wieńce i kwiaty. Całość odbyła się z pełnym ceremoniałem wojskowym z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej z 73. Batalionu Lekkiej Piechoty.

Uroczystość zakończyło zaproszenie do symbolicznego złożenia kwiatów przy Pomniku w hołdzie Harcerzom i Harcerkom znajdującym się nieopodal.

O Powstaniu Warszawskim

Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku, o godz. 17 (godzina W). Było zbrojnym wystąpieniem przeciwko okupującym stolicę Polski wojskom niemieckim. Walki trwały przez 63 dni. Bilans był tragiczny: zagłada stolicy i śmierć co najmniej 150 tys. cywilnych mieszkańców oraz 16 tys. powstańców. Powstanie zorganizowała Armia Krajowa w ramach Akcji "Burza".

Po zakończeniu II wojny światowej w Gdańsku i w naszym regionie osiedliły się tysiące wychodźców ze zrujnowanej Warszawy - nie tylko uczestnicy Powstania Warszawskiego, ale w dużej mierze ludność cywilna, która doświadczyła tragedii stolicy w sierpniu i wrześniu 1944 roku.