XI Międzynarodowe Forum "Europa z widokiem na przyszłość". Parlament słowa - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Refleksja nad przyszłością Europy i kondycją demokracji znajdzie się w centrum międzynarodowej debaty, wpisanej w Program kulturalny polskiej prezydencji. Już 3 i 4 czerwca w przestrzeniach Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) oraz Centrum św. Jana w Gdańsku odbędzie się XI Międzynarodowe Forum „Europa z widokiem na przyszłość”. Parlament Słowa, które zgromadzi kilkuset intelektualistów, artystów, działaczy i przedstawicieli społeczeństw europejskich, gotowych do wspólnego namysłu nad wyzwaniami współczesnej Europy. Szczegółowy program znajduje się na: europazwidokiem.nck.pl.

Wśród gości Forum znajdą się m.in. laureatka Nagrody Nobla Olga Tokarczuk, urodzony w Hongkongu amerykański obrońca praw człowieka Samuel Chu, wybitny ukraiński historyk i publicysta prof. Andrii Portnov oraz polski filozof kultury prof. Andrzej Leder. Organizatorami wydarzenia są Narodowe Centrum Kultury i Europejskie Centrum Solidarności.

Uczestnicy Forum dyskutować będą o możliwości dialogu w świecie rozdartym wojnami, o idei solidarności, nowych definicjach wolności i odpowiedzialności społecznej, a także o różnych wymiarach i wyzwaniach współczesnej demokracji.

W Gdańsku – mieście, w którym rozegrały się pierwsze działania II wojny światowej, narodził się pokojowy ruch Solidarności, a dziś działa Europejskie Centrum Solidarności – przeszłość nieustannie prowadzi dialog z teraźniejszością, inspirując do odpowiedzialnego kształtowania przyszłości.

Forum towarzyszyć będą wydarzenia kulturalne: 3 czerwca w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej odbędzie się koncert Agi Zaryan i Big Bandu Śląskiego, zaś dzień później w siedzibie ECS odbędzie się koncert „Sounding Europe. From Bach to Pärt” w wykonaniu Marcina Maseckiego i Marcina Markowicza.

Kontakt dla mediów

Zapraszamy dziennikarzy do kontaktów z zespołami prasowymi:

• Europejskie Centrum Solidarności (Magdalena Brzeska | m.brzeska@ecs.gda.pl, tel. +48 58 517 038 192)
• Narodowe Centrum Kultury (media@nck.pl, tel.+48 510 198 171).

Program

3 czerwca 2025, godz. 15.00 / wystawa stała ECS, sala F INAUGURACJA I WRĘCZENIE ODZNAKI SOLIDARNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA

Odznaka została ustanowiona w 45 rocznicę narodzin Solidarności przez Europejskie Centrum Solidarności. Honorowane będą nią osoby wyjątkowo zaangażowane w obronę praw człowieka, nie tylko w sferze obywatelskiej, ale także na polu kultury, nauki i edukacji.

3 czerwca 2025, godz. 17.30 / Nadbałtyckie Centrum Kultury, Centrum św. Jana SPOTKANIE Z OLGĄ TOKARCZUK (brak miejsc)

Wieczorem Forum przeniesie się do Nadbałtyckiego Centrum Kultury, gdzie w zabytkowej przestrzeni Centrum św. Jana odbędzie się wyjątkowe spotkanie z Olgą Tokarczuk – laureatką literackiej Nagrody Nobla i jedną z najważniejszych współczesnych pisarek europejskich. Punktem wyjścia rozmowy, prowadzonej przez prof. Magdalenę Barbaruk, będzie idea czułości odgrywająca wiodącą rolę w tekstach i książkach Olgi Tokarczuk. Czy czułość widziana w kontekście solidarności może być fundamentem „ukonstytuowania Europy”? Twórczość polskiej Noblistki daje impuls do przeformułowania idei solidarności – z tej opartej na uniwersalnych prawach człowieka w solidarność wspartą na sile czułości, niekoniecznie rozumianej jako miłość czy współczucie. Spotkanie z Olgą Tokarczuk będzie również próbą „pomyślenia Europy” z perspektywy peryferii, refleksji nad sposobem przywrócenia atrakcyjności demokracji oraz odpowiedzi na pytanie, jak może pomóc w tym literatura.

3 czerwca 2025, godz. 20.00 / Polska Filharmonia Bałtycka im. F. Chopina w Gdańsku koncert AGA ZARYAN & BIG BAND ŚLĄSKI

Aga Zaryan, jedna z najlepszych wokalistek jazzowych w Polsce, razem z muzykami Big Bandu Śląskiego pod kierownictwem Grzegorza Nagórskiego, wykonają w Filharmonii Bałtyckiej utwory polskich legend jazzu: Komedy, Wróblewskiego, Namysłowskiego, Karolaka i Matuszkiewicza. Usłyszymy też standardy amerykańskiej muzyki jazzowej, która stanowiła jedną z inspiracji dla powstania tego projektu. Kompozycje wybrane do programu dostarczą publiczności wielu intrygujących brzmień na światowym poziomie, dzięki nowym aranżacjom Michała Tokaja, Michała Tomaszczyka i Bartosza Pernala.

4 czerwca 2025, godz. 10.00-11.45 / ECS, audytorium panel dyskusyjny ŚWIAT ROZDARTY WOJNAMI. CZY KULTURA DIALOGU MA PRZYSZŁOŚĆ?

Demokracje są osłabiane przez negatywne skutki globalizacji oraz brak wizji nowoczesnej polityki sprawiedliwości socjalnej. Napięcia społeczne oraz sprzyjające emocjonalizacji media cyfrowe zmieniły klimat sporu publicznego. Polaryzacja w coraz większym zakresie eliminuje dialog zarówno wewnątrz państw, jak i w wymiarze międzynarodowym. Czy będziemy nadal podążać drogą, która zagraża prawom człowieka? Czy uda nam się jednak odnowić kulturę dialogu i konsensusu społecznego, aby wzmocnić demokrację i przetłumaczyć idee sprawiedliwości społecznej na rzeczywistość XXI wieku?

słowo wstępne | Basil Kerski, dyrektor ECS i Robert Piaskowski, dyrektor NCK

Prelegenci:

- Masih Alinejad | irańsko-amerykańska dziennikarka, pisarka i działaczka na rzecz praw kobiet
- Leopoldo López | wenezuelski ekonomista i socjolog, lider demokratycznej opozycji
- Paweł Łatuszka | białoruski prawnik, zastępca przewodniczącego zjednoczonego gabinetu przejściowego Białorusi i przewodniczący Narodowego Zarządu Antykryzysowego
- Ołeksandra Matwijczuk | ukraińska prawniczka, kieruje Centrum Swobód Obywatelskich uhonorowanym Pokojową Nagrodą Nobla Susan Neiman | amerykańska filozofka i pisarka
- Jerzy Pomianowski | dyplomata, dyrektor Europejskiego Funduszu na Rzecz Demokracji
- Ece Temelkuran | turecka pisarka, dziennikarka

Panel poprowadzi Katarzyna Kasia – filozofka, autorka, publicystka

4 czerwca 2025, godz. 12.00–13.00 / plac Solidarności ŚWIĘTO WOLNOŚCI I PRAW OBYWATELSKICH

Upamiętnienie narodzin polskiej demokracji w 36 rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 4 czerwca 1989 to dzień zwycięstwa rewolucji Solidarności w wyborach parlamentarnych. Ta data wyznacza początek polskiej demokracji oraz fali demokratyzacji w Europie. Spotykamy się w Gdańsku, miejscu narodzin Solidarności. Uroczyste podniesienie na maszt flag Polski, Unii Europejskiej, Pomorza, Gdańska i Solidarności w asyście wojska, odśpiewanie hymnów Rzeczpospolitej i Unii Europejskiej.

Przemówienia rocznicowe:
- Lech Wałęsa | lider rewolucji Solidarności, laureat pokojowej Nagrody Nobla
- Beata Rutkiewicz | wojewoda pomorska
- Mieczysław Struk | marszałek województwa pomorskiego
- Agnieszka Owczarczak | przewodnicząca Rady Miasta Gdańska
- Aleksandra Dulkiewicz | prezydent Gdańska Basil Kerski | dyrektor ECS

4 czerwca 2025, godz. 14.00–16.00 / ECS, audytorium panel dyskusyjny WYOBRAŻONE WSPÓLNOTY. EMOCJE, KTÓRE ZMIENIAJĄ ŚWIAT

Świat polityki coraz bardziej nasycony jest uczuciami. Podczas debaty chcemy poszukiwać tych emocji, które otwierają potencjał, by kulturę lęku i zagrożenia zamienić w przestrzeń obywatelskiego współdziałania dla odnowy demokracji.

Prelegenci:
- Michał Bilewicz | psycholog społeczny, socjolog, profesor
- Grzegorz Kwiatkowski | pisarz, muzyk, aktywista
- Leopoldo López | wenezuelski ekonomista i socjolog, lider demokratycznej opozycji

Panel poprowadzi Jacek Kołtan – filozof i politolog, ECS

4 czerwca 2025, godz. 14.00–16.00 / ECS, biblioteka panel dyskusyjny EKONOMIA W SERCU DEMOKRATYCZNEJ POLITYKI. JAKA GOSPODARKA PRZYCZYNI SIĘ DO BUDOWY SPRAWIEDLIWEGO SPOŁECZEŃSTWA?

W epoce postwzrostu mierzymy się z wyzwaniem, jak zredefiniować ekonomię, by lepiej radziła sobie ze zrównoważonym rozwojem. Stoimy przed pytaniem o ekonomię dzielenia się dotychczasowym nadmiarem, która kwestionuje nowoczesny dogmat oparty o imperatyw „więcej” i ma odwagę myśleć w szerokiej pespektywie sprawiedliwości dla wszystkich.

Prelegenci:
- Dariusz Filar | ekonomista, pisarz, emerytowany profesor
- Harold James | brytyjski historyk ekonomii, profesor
- Henrik Müller | niemiecki dziennikarz, profesor

Panel poprowadzi Maciej Głogowski, redaktor naczelny i dyrektor programowy Radia TOK FM

4 czerwca 2025, godz. 16.30–18.30 / ECS, audytorium panel dyskusyjny PRZEMOC, POPULIZM, AUTORYTARYZM CZEGO POWINNY NAUCZYĆ NAS WSPÓŁCZESNE KRYZYSY?

Kryzys odsłania nie tylko systemowe słabości, ale i potrafi zaskoczyć możliwościami zmiany. Jak przezwyciężyć wszechobecną przemoc, populizmy i falę autorytaryzmów w samym sercu kryzysowych momentów, które definiują dzisiejszy świat wojen i konfliktów?

Prelegenci:
- Leszek Jażdżewski | politolog, redaktor naczelny „Liberté!”
- Elżbieta Korolczuk | socjolożka, komentatorka i aktywistka
- Paolo Morawski | włoski historyk, dziennikarz i publicysta
- Shalini Randeria | antropolożka i socjolożka

Panel poprowadzi Mateusz Burzyk – tłumacz, redaktor miesięcznika „Znak”

4 czerwca 2025, godz. 16.30–18.30 / ECS, biblioteka CYFROWA DEMOKRACJA. CZY W ŚWIECIE SZTUCZNEJ INTELIGENCJI ZNAJDZIE SIĘ MIEJSCE DLA OBYWATELSKICH WOLNOŚCI?

Entuzjazm dla Internetu znika wyparty przez poczucie cyfrowej inwigilacji. Jak obywatelska polityka może odzyskać cyberprzestrzeń i budować nowy kształt demokracji w oparciu o narzędzia cyfrowe?

Prelegenci: Edwin Bendyk | dziennikarz, prezes Fundacji im. Stefana Batorego Aleksandra Przegalińska | filozofka, profesorka Anna Streżyńska | prawniczka, dyrektorka Instytutu Łączności Katarzyna Szymielewicz | prawniczka, prezeska Fundacji Panoptykon
Panel poprowadzi Grzegorz Piotrowski – socjolog, ECS

4 czerwca 2025, godz. 19.00–20.30 / ogród zimowy WOLNOŚĆ, SPRAWIEDLIWOŚĆ, SOLIDARNOŚĆ OBIETNICE DEMOKRACJI

Rozmowy przy Okrągłym Stole wiosną 1989 roku między komunistycznym reżimem a Solidarnością otworzyły Polsce drogę do pokojowej demokratyzacji. Polski Okrągły Stół stał się wówczas wzorem transformacji dla Węgrów, Niemców, Bułgarów. W 2019 roku, w 30 rocznicę zwycięstwa rewolucji Solidarności, ECS stworzył okrągły stół dla dialogu w nowych czasach przemian. Przy tym stole chcemy porozmawiać o współczesnych wyzwaniach dla demokracji – o solidarności, stosunku do innego, elementarnych prawach człowieka, lęku przed rewolucyjną zmianą. Jakich wyborów musimy dokonać, aby obronić świat wartości?

pierwsza rozmowa

Prelegenci:
- Agata Bielik-Robson | filozofka i publicystka, profesorka
- Samuel Chu | pochodzący z Hong Kongu amerykański obrońca praw człowieka, założyciel i przewodniczący The Campaign for Hong Kong
- Vesna Marjanović | serbska polityczka, założycielka fundacji Centrum Demokracji
- Andrii Portnow | ukraiński historyk i eseista, profesor

Panel poprowadzi Olga Brzezińska – menadżerka kultury, zastępczyni dyrektorki Instytutu Adama Mickiewicza

druga rozmowa

Prelegenci:
- Basil Kerski | polsko-niemiecki menedżer kultury, politolog, redaktor i eseista, dyrektor ECS
- Andrzej Leder | filozof kultury, profesor
- Taciana Niadbaj | białoruska poetka, obrończyni praw człowieka, prezeska zarządu Białoruskiego PEN
- Ece Temelkuran | turecka pisarka, dziennikarka

Panel poprowadzi Olga Brzezińska – menadżerka kultury, zastępczyni dyrektorki Instytutu Adama Mickiewicza

4 czerwca 2025, godz. 21.00 / ECS, audytorium
koncert SOUNDING EUROPE. FROM BACH TO PÄRT MARCIN MASECKI I MARCIN MARKOWICZ

Zapraszamy na opowieść o muzyce europejskiej. Zaczniemy od Bacha, kompozytora najgenialniejszego, od którego rozpoczęła się era nowożytna w historii muzyki klasycznej. Skończymy utworem Arvo Pärta, jednego z największych żyjących twórców tej tradycji. Pomiędzy zagramy Mozarta, najjaśniejszego i najsprytniejszego, oraz Beethovena, najdzikszego i najśmielszego. A zaprezentują to wszystko Marcin Masecki (fortepian) i Marcin Markowicz (skrzypce).