Historyczna brama nr 2 ponownie otwarta w 44. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Uroczystym otwarciem  historycznej stoczniowej Bramy nr 2 upamiętniono 44. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. W tym roku widowisko dopełnił spektakl taneczny, który odbył się pod hasłem Zjednoczone stany solidarności.  Wspominano wielką odwagę tych, którzy uczynili pierwszy wyłom w murze oddzielającym blok państw sowieckiej strefy wpływów od wolnego, demokratycznego świata.

W wydarzeniu wzięli udział dawni opozycjoniści i sygnatariusze Porozumienia Gdańskiego,  a wśród zgromadzonych na placu Solidarności byli samorządowcy z całej Polski, miejscy radni, działacze społeczni, przedstawiciele mediów oraz mieszkańcy Gdańska i turyści.  

Zanim nastąpiło wspólnotowe otwarcie bramy, głos zabrała Danuta Wałęsa, honorowa obywatelka Gdańska, żona legendarnego przywódcy Solidarności Lecha Wałęsy. 

- W przyszłym roku przypada 45. rocznica. Mam nadzieję, że będzie nas wówczas o wiele więcej. Marzy mi się, by “tamta strona”, która poszła dalej, też była razem z nami - mówiła Danuta Wałęsa. - Zachęcam, abyśmy nie osiadali na laurach, ale nadal, razem walczyli o lepsze jutro dla naszych dzieci i wnuków - zaapelowała. 

Edukacja dialog i refleksja nad naszą historią

31 sierpnia 2024 przypadają także dziesiąte urodziny obecności ECS i jego wystawy stałej przy placu Solidarności. Instytucja, która jest współorganizowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasto Gdańsk i Samorząd Województwa Pomorskiego,  opowiada o polskiej drodze do wolności, edukuje historycznie i obywatelsko, animuje debatę o stanie demokracji i wciąż żywe czyni ideały solidarności. Niemal milion gości rocznie, to najlepszy dowód na to, jak niezbędne było i potrzebne jest dziś to miejsce.

- Dzisiejsza data jest wyjątkowa w naszej narodowej i społecznej pamięci. Obchodzimy 44 rocznicę Porozumień Sierpniowych, które na zawsze zmieniły bieg historii Polski i całej Europy. To tutaj, w Gdańsku 31 sierpnia 1980 podpisano dokument, który stał się symbolem walki o wolność, godność i prawa człowieka. Porozumienia Sierpniowe były wyrazem niezłomnej woli Polek i Polaków do zmiany swojego losu i zainspirowały miliony ludzi na całym świecie – mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Dziś świętujemy tę rocznicę w Europejskim Centrum Solidarności. Instytucji, która od dekady pielęgnuje pamięć o tamtych wydarzeniach i promuje wartości zrodzone w duchu Solidarności. To miejsce, gdzie przyszłość spotyka się z przeszłością, a edukacja dialog i refleksja nad naszą historią tworzą budowaniu lepszego i bardziej sprawiedliwego świata. Dzisiaj, wspominając tamte historyczne chwile pamiętajmy o sile, jaką daje nam Solidarność To ona pozwoliła Polakom przełamać kajdany opresji i dzisiaj przypomina nam, jak ważna jest współpraca na rzecz dobra wspólnego. Niech ta rocznica będzie dla nas wszystkich okazją do refleksji nad tym, jak możemy kontynuować to dzieło i budować świat oparty na nadrzędnych wartościach.

Zdarzyła nam się rewolucja – wygrana, pokojowa, dająca nadzieję

Podczas uroczystości przemawiała także Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

- Nazbyt często toniemy w morzu złych wiadomości. Wojny, wzmagające się problemy psychiczne, również dzieci, na przemian ekstremalne upały i katastrofalne ulewy. Ten obiecał, nie zrobił. Tamten coś kręci. Inny ukradł. Miało być, a nie jest… Chcę dziś zaświadczyć, że widać światło w tym tunelu – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Zdarzyła nam się rewolucja – wygrana, pokojowa, dająca nadzieję. Szczera i czysta. Płynie z niej wielka lekcja solidarnego działania, wolnego od prywaty, życzliwego i konstruktywnego. Za mało czerpiemy z tego źródła. Kiedy czujesz zwątpienie w sens działania, kiedy tracisz wiarę w drugiego człowieka, kiedy chcesz się izolować, zamiast garnąć do ludzi. Idź – radzę – na wystawę stałą ECS i poczytaj treść wiadomości, które napisali ludzie z całego świata po tym, jak poznali historię polskiej drogi do wolności. Można stać przed tą ścianą z białych i czerwonych karteczek, układających się w słowo SOLIDARNOŚĆ, i czytać godzinami. Pada tam bardzo wiele dobrych słów. Człowiek opuszcza ECS wzruszony, zmotywowany i pełen nadziei. Za lekcję solidarności dziękuję wszystkim imiennym oraz bezimiennym bohaterkom i bohaterom rewolucji, szczególnie państwu Wałęsom – Danucie i Lechowi. Dziękuję sygnatariuszom Porozumienia Gdańskiego. Wszyscy jesteście moimi bohaterami.

Wzorujmy się na historiach, jak ta sprzed 44 lat

O budowaniu wspólnoty mówił marszałek Mieczysław Struk.

- Historyczna stoczniowa Brama nr 2, którą dziś uroczyście i symbolicznie otwieramy, jest nie tylko ikoną tamtych gorących sierpniowych dni, ale także ważnym symbolem dla nas. Dzisiaj, 44 lata później, ta brama jest bowiem symbolem wspólnoty, której tak pierwsza, historyczna Solidarność była wierna. Ta brama nigdy nie dzieliła, nie zamykała się przed nikim w czasie sierpniowych strajków, stała się wręcz węzłem wspólnoty jaka powstała między strajkującymi po jednej stronie, a wspierającymi ich po drugiej. Gdziekolwiek się wówczas znaleźliśmy, byliśmy razem, a Solidarność była czymś znacznie więcej niż nazwą związku zawodowego – mówił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. - Nie kopiujmy dziś złych wzorców historii - tutaj i w całej Europie, które przynosiły ból i cierpienie. Wzorujmy się na historiach, jak ta sprzed 44 lat. Bo zmieniła ona na lepsze Polskę, Europę i świat.

Przemówienie wygłosił także Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności.

- Tamta rewolucja była szalona, mało kto w nią wierzył. Tu nie chodziło o politykę, o coś innego. Ci bohaterowie wokół Lecha Wałęsy, Bogdana Borusewicza, Anny Walentynowicz, mieli marzenia. Nierealne w tamtym czasie. Często śmiejemy się z nierealnych marzeń. A historia świata, Polski to nie tylko wojny, złe rzeczy, to także realizacja niewiarygodnych marzeń. Ja marzę o Polsce i Europie, która nie buduje murów, która szanuje praw każdego - zaznaczył dyrektor Kerski.

Po otwarciu Bramy nr 2 rozpoczął się spektakl taneczny pn. Zjednoczone stany solidarności  w reżyserii Agnieszki Jachym. Była to manifestacja pokolenia, które urodziło się już w wolnej Polsce.

Znak Dziedzictwa Europejskiego

Dlaczego stoczniowa Brama nr 2 – uhonorowana wraz z Salą BHP, placem Solidarności z pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 i Europejskim Centrum Solidarności Znakiem Dziedzictwa Europejskiego – jest miejscem symbolicznym? Podczas pacyfikacji stoczniowego strajku w grudniu 1970 roku przed Bramą nr 2 wojsko zabiło 2 stoczniowców, a 11 raniło. Z tego miejsca podjęto ziemię pod pomnik Poległych Stoczniowców 1970, co upamiętnia niewielka tabliczka w bruku. Po tym, jak 14 sierpnia 1980 roku rozpoczął się kolejny strajk, na Bramie nr 2 zawisły: obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej, portret papieża Jana Pawła II oraz kwiaty. Strajkujący zawiesili na budynku stróżówki tablice z 21 postulatami. Przy bramie tłumnie gromadzili się – na znak poparcia i solidarności – gdańszczanie i ludzie z całej Polski. Tutaj protestujący spotykali się z rodzinami. Z dachu wózka akumulatorowego przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Lech Wałęsa informował zgromadzonych przed bramą o przebiegu negocjacji z władzą. A po podpisaniu Porozumienia Gdańskiego wypowiedział pamiętne słowa: „Mamy wreszcie niezależne, samorządne związki zawodowe! Mamy prawo do strajku! A następne prawa ustanowimy już niedługo”.