Nowa perła architektoniczna Brzeźna - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Po niespełna roku zakończono kompleksowy remont jednej z pierwszych polskich szkół podstawowych w Wolnym Mieście Gdańsku. Budynek przy ulicy Gdańskiej 32 wyremontowały – z dofinansowaniem unijnym – Gdańskie Nieruchomości, a swoją siedzibę znajdzie tu Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta.

Sam budynek powstał w początkach XX. wieku. Na początku lat 20. ubiegłego stulecia na mocy porozumień Traktatu Wersalskiego powstała w nim jedna z dwóch polskich szkół powszechnych (podstawowych) w Wolnym Mieście Gdańsku (więcej o historii miejsca poniżej).

We wtorek, 16 lipca, podczas briefingu zostały zaprezentowane rezultaty kompleksowego remontu, który trwał niespełna rok. Koszt inwestycji wyniósł 4 055 306,60 zł, z czego wartość dofinansowania unijnego to 719 036,31 zł.

- Spotykamy się dziś w miejscu niezwykłym na mapie Brzeźna, przy ul. Gdańskiej 32 – mówił podczas briefingu Dyrektor Zarządzający ds. Zielonego Gdańska Piotr Kryszewski, który jako zastępca prezydenta ds. usług komunalnych nadzorował remont. – Kiedyś, w budynku mieściła się jedna z dwóch polskich szkół powszechnych (podstawowych) w całym Wolnym Mieście Gdańsku. Nasi konserwatorzy zabytków dotarli do dokumentów, z których wynika, iż w 1934 roku w szkole uczyło się 54 polskich dzieci.

Historyczne miejsce odzyskało blask

- Przeprowadzony remont nie tylko przywrócił dawny blask budynkowi, ale również dostosował go do współczesnych standardów. Z uwagi na historyczny charakter budynku, wszystkie roboty zostały wykonane zgodnie z programem prac konserwatorskich – mówiła Emilia Lodzińska, Zastępczyni Prezydenta Miasta Gdańska ds. rozwoju przestrzennego i mieszkalnictwa. – Obecnie ja przejęłam nadzór nad gdańskimi nieruchomościami komunalnymi, w tym także nad takimi perłami architektonicznymi.

Prace remontowe rozpoczęły się w sierpniu 2023 roku, a zakończyły w lipcu 2024 roku. Inwestycję przeprowadziły Gdańskie Nieruchomości, dzięki dofinansowaniu unijnemu w ramach programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. O dofinansowanie zabiegał zastępca prezydenta Gdańska Piotr Grzelak, wpisując ten historyczny budynek na listę inwestycji, na które miasto chciało uzyskać dofinansowanie.

- Remont objął szereg wewnętrznych prac modernizacyjnych, w budynku zostały wykonane kompleksowe prace izolacyjne, konstrukcyjne, instalacyjne i wykończeniowe. – podkreśla Ziemowit Borowczak, dyrektor Gdańskich Nieruchomości. – Obiekt został wyposażony w instalację BMS (Building Management System), która pozwala na zdalny odczyt poszczególnych mediów; kontroluje parametry pracy poszczególnych urządzeń, informuje o problemach i awariach.

Budynek został przystosowaliśmy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a teren wokół niego zagospodarowano tak, aby maksymalnie zwiększyć komfort jego użytkowania.

Przeznaczenie budynku i remont ponad 100 kolejnych

- Zapewne państwa interesuje, co stanie się z tym budynkiem. Otóż od teraz będzie on pełnił funkcję siedziby Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta. Ta zasłużona organizacja charytatywna od lat niesie pomoc osobom potrzebującym. Nowe miejsce z pewnością przyczyni się do jeszcze skuteczniejszej realizacji misji pomocy – mówiła Emila Lodzińska. – Warto podkreślić, że pracujemy równolegle nad kolejnymi projektami inwestycyjnymi, które realizujemy w innych częściach Gdańska. Poszukujemy obecnie pierwszych wykonawców prac, którzy pomogą nam zrealizować ambitny projekt remontu ponad stu budynków.

- Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta funkcjonuje w Gdańsku od ’89 roku. Do tej pory bardzo mocno dbaliśmy o naszych podopiecznych, żeby im się żyło bardzo dobrze i godnie. Tym razem zadbaliśmy też o naszych pracowników – powiedział Wojciech Bystry, prezes zarządu. – Gdańskie koło Towarzystwa zatrudnia ponad 150 pracowników. Dziennie pomagamy ponad 1000 osób potrzebujących, bo to nie są tylko i wyłącznie osoby w bezdomności, ale też i centra integracji społecznej, i różnego rodzaju wsparcia związane z mieszkalnictwem czy też z osobami spoza granic Polski. W tej chwili mamy miejsce, gdzie możemy godnie realizować nasze projekty.

- Bardzo cieszę się, że udało się ten piękny zabytek, tak gruntownie zmodernizować. Pamiętam, jak ten obiekt stał i nie do końca był pomysł, jak sfinansować jego remont i jaka może być jego funkcja. Pamiętajmy, że w dzisiejszych czasach już tak małych szkół, bo historycznie była to szkoła, już praktycznie nie ma. Cieszę się, że ten jeden z najstarszych budynków w Brzeźnie został zmodernizowany. Udało się to zrobić krótko po tym, jak wcześniej został zmodernizowany Dom Zdrojowy. Krok po kroku modernizujemy, i de facto odzyskujemy, jeśli chodzi o funkcjonalność, te zabytki – mówił z kolei Cezary Śpiewak-Dowbór, radny Kolacji Obywatelskiej.

Z historii obiektu

Zgodnie z art. 104 Traktatu Wersalskiego oraz art. 33 konwencji polsko-gdańskiej, Senat Wolnego Miasta Gdańska został zobowiązany do organizacji na terenie Wolnego Miasta Gdańska polskich szkół podstawowych (powszechnych). W sumie na terenie całego WMG powstały tylko dwie samodzielne szkoły senackie dla polskich dzieci. Pierwszą z nich otwarto w Gdańsku w 1920 r. przy ob. ul. Świętojańskiej oraz drugą na dawnej Zaspie przy dzisiejszej ul. Gdańskiej.

Według sprawozdania z 1934 roku w szkole uczyło się 54 dzieci. Pierwotnie budynek stanowił część większego założenia, składającego się z właściwego budynku szkolnego, sytuowanego przy szosie do Brzeźna, dziś ulicy Gdańskiej, z rozległym dziedzińcem i budynkiem gospodarczym, o konstrukcji szkieletowej, sytuowanym w głębi, dobudowanym w 1927 roku, mieszczącym stajnie. Budynek szkolny, pierwotnie dwutraktowy, mieścił dwie duże sale w trakcie zachodnim i cztery nierównej wielkości w trakcie wschodnim. Trakty rozdzielał wąski korytarz. Poddasze nad częścią główną nie było użytkowe, w górnej kondygnacji ryzalitu mieściły się dwie izby.