Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
Data publikacji 16:36
Tablica upamiętni Zbigniewa Żakiewicza
W czwartek, 6 czerwca o godz. 11.00, na kamienicy przy ul. Kościuszki 26 we Wrzeszczu odsłonięta zostanie pamiątkowa tablica. W tym budynku w latach 1967-2010 mieszkał i pracował Zbigniew Żakiewicz, wileńsko-gdański pisarz, publicysta, wykładowca akademicki i kronikarz życia kulturalnego miasta.
Z wnioskiem o upamiętnienie pisarza wystąpił do Biura Prezydenta ds. Kultury syn Zbigniewa Żakiewicza. W uroczystości odsłonięcia tablicy wezmą udział: Bogusław Żyłko- profesor UG, Maciej Żakiewicz, syn pisarza, ks. Zbigniew Cichon i Andrzej Stelmasiewicz, mecenas kultury.
Zbigniew Żakiewicz (1932 Wilno –2010 Gdańsk)
Pisarz, prozaik, eseista, pracownik Uniwersytetu Gdańskiego. Dzieciństwo spędził w Mołodecznie (wschodnie krańce Wileńszczyzny, obecnie Białoruś), gdzie w dworku Tyszkiewiczów rodzice zajmowali służbowe mieszkanie. Uczył się w białoruskiej szkole w Lenkowszczyźnie (koło Mińska), w 1946, w rok po śmierci ojca, w ramach repatriacji wyjechał z matką z Białorusi do Łodzi. W 1953 ukończył Technikum Przemysłu Włókienniczego Ministerstwa Przemysłu Lekkiego i rozpoczął studia na Wydziale Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP) w Łodzi. Zrezygnował po miesiącu, rozpoczynając studia na filologii rosyjskiej w WSP we Wrocławiu. Po przeniesieniu wrocławskiej WSP do Opola ukończył tam studia w 1957 i do 1966 był asystent w Katedrze Literatury Rosyjskiej Wydziału Filologiczno-Historycznego. Od 1966 doktor na podstawie rozprawy Literatura rosyjska lat 1894-1914 w kręgu Młodej Polski (promotor doc. Zbigniew Barański).
Od 1 X 1966 adiunkt w Katedrze Filologii Rosyjskiej Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku, przez pierwszy rok dojeżdżał na zajęcia z Opola, następnie zamieszkał w Gdańsku przy ul. Kościuszki. W latach 1970–1998 pracownik UG, od 1984 na stanowisku starszego wykładowcy, od września 1998 na emeryturze.
Od 1964 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP), był członkiem zarządu oddziału w Opolu, w latach 1969–1971 sekretarzem oddziału gdańskiego ZLP, od 1989 członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, od 1990 PEN Clubu. Od 1979 członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w latach 1980–1994 należał do NSZZ „Solidarność”. Był przewodniczącym jury Ogólnopolskiego Konkursu Prozatorskiego im. Jana Drzeżdżona, od 2002 przewodniczył jury Konkursu Literackiego UG.
W początkach lat 50. XX wieku pisywał do "Świata Przygód" (późniejszy "Świat Młodych"), publikował we Wrocławskim Tygodniku Katolików (WTK). W 1962 opublikował zbiór opowiadań Chłopiec o lisiej twarzy, w 1967 wydał kolejny zbiór Liście, w 1968 powieść o tematyce kresowej „Ród Abaczów”, stanowiącą pierwszą część „Sagi wileńskiej”, którą uzupełniły powieści Dolina Hortensji (1975) i Wilcze łąki (1992). W latach 1971–1972 publikował m.in. cykl Półgłosem w „Dzienniku Bałtyckim”, w 1973 cykl Z notesu w „Głosie Wybrzeża”. Po wprowadzeniu stanu wojennego (13 XII 1981) publikował głównie w prasie katolickiej (m.in. w „Gwieździe Morza”, „W drodze”, „Tygodniku Powszechny”) a także w piśmie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, „Pomeranii”. W latach 1984–2004 w „Gwieździe Morza” publikował cykl Z dziennika.
Oprócz prac naukowych był także autorem m.in. takich utworów jak: Biały karzeł (1970), Wilio, w głębokościach morza (1993), Gorycz i sól morza. Gdańskie Smorgonie (2000), utworów dla dzieci, między innymi Kraina 105 tajemnicy (1972) i Latarnia dziadka Utopka (1986). Na podstawie książki Dwaj dzielni z Plimplańskiego lasu w latach 1987–1990 Studio Małych Form Filmowych Se-Ma-For wyprodukowało serial lalkowy Maurycy i Hawranek.
Odznaczony Złotym Krzyże Zasługi (1976), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998), Medalem 25-lecia Solidarności (2005). W 1971 laureat Nagrody Fundacji im. Kościeleckich, w 1988, 1992 i 1994 laureat Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, w 1999 i 2003 otrzymał Nagrodę Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, w 2000 odznaczony Medalem Księcia Mściwoja II. Pochowany został na cmentarzu Srebrzysko.
Upamiętniają ważne miejsca i osoby
Tablice pamiątkowe to projekt realizowany przez miasto. Założeniem inicjatywy jest umieszczanie w przestrzeni Gdańska spójnych wizualnie oznaczeń w celu upowszechniania wśród mieszkańców i turystów wiedzy o miejscach związanych z wydarzeniami i osobami ważnymi dla historii kraju i regionu. System tablic pamiątkowych zainicjowany został w czerwcu 2018 roku. Tablica upamiętniająca Zbigniewa Żakiewicza będzie 34. z cyklu.
Więcej informacji o systemie tablic można znaleźć na www.gdansk.pl - Tablice pamiątkowe
