Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
Data publikacji 11:40
Podświetlenie miejskich obiektów barwami flagi Meksyku
W piątek, 15 września, po zmroku, na zielono-biało-czerwono zostanie rozświetlona fontanna Neptuna oraz wiadukt przy stadionie w Letnicy. To gest solidarności i przyjaźni państw związany z 95-leciem nawiązania stosunków dyplomatycznych między Meksykiem i Polską oraz 213. rocznicy Niepodległości Meksyku.
Dzień Niepodległości Meksyku, znany również jako El Grito de Dolores (Krzyk z Dolores), jest jednym z najważniejszych i najbardziej uroczystych świąt narodowych w Meksyku. Obchodzony jest co roku 15 września, na pamiątkę wydarzeń z 1810 roku, kiedy to ksiądz Migiel Hidalgo y Costilla, będący przywódcą ruchu niepodległościowego, wygłosił przemówienie w Dolores koło Guanajuato. Jego słowa stanowiły apel do Meksykanów, aby zbuntowali się przeciwko panowaniu Hiszpanii i walczyli o niepodległość swojego kraju. To wydarzenie, znane jako "Krzyk z Dolores", stało się symbolem rewolucji meksykańskiej.
Bogata wspólna historia Polski i Meksyku
Pierwsze kontakty dyplomatyczne między rządami Meksyku i Polski w XX wieku zostały nawiązane z okazji odrodzenia się Polski jako niepodległego państwa w 1918 roku i okresu porewolucyjnego w Meksyku. Prezydent Álvaro Obregón w swoim sprawozdaniu z 1 września 1921 roku ogłosił, że Meksyk uznał Polskę za kraj niepodległy.
W 1921 roku polski przedstawiciel dyplomatyczny, książę Albert Stanisław Radziwiłł przyjechał z poselstwa polskiego w Waszyngtonie, by wziąć udział w obchodach stulecia niepodległości Meksyku. Jednak dopiero w 1928 roku doszło do nawiązania formalnych stosunków dyplomatycznych. Należy zauważyć, że oba kraje znajdowały się w złożonych procesach konsolidacji instytucjonalnej w latach 20. Polska przychyliła się do meksykańskiej propozycji nawiązania stosunków dyplomatycznych i wyraziła zgodę na otwarcie wzajemnych przedstawicielstw. Polska otworzyła swoje przedstawicielstwo w Mieście Meksyk w 1928 roku, a Meksyk w Warszawie w 1933 roku.
W 1930 roku przez Meksyk i Polskę został podpisany traktat o przyjaźni, handlu i żegludze, który stanowił wstępną podstawę prawną do nawiązania stosunków dwustronnych. Meksyk przeciwstawił się hitlerowskiej okupacji Polski w 1939 roku i utrzymywał stosunki z polskim rządem na uchodźstwie, ponieważ sam był narodem doświadczonym przez lata walki o swoją suwerenność i wolność. Z tego też powodu Meksyk gościł w 1942 roku premiera Polski generała Władysława Sikorskiego. Wtedy oba kraje uzgodniły, że Meksyk przyjmie do 30 tysięcy polskich uchodźców - w tym 1453 osieroconych dzieci, zwanymi „dziećmi z Santa Rosa”, od nazwy hacjendy w stanie Guanajuato, gdzie znaleźli schronienie.
W lipcu 1945 roku, pod koniec II Wojny Światowej, Meksyk jako pierwszy kraj Ameryki Łacińskiej uznał strukturę tymczasowego rządu jedności narodowej Rzeczypospolitej Ludowej, wznawiając stosunki dyplomatyczne.
W 1960 roku Meksyk i Polska uzgodniły ponowne otwarcie swoich przedstawicielstw dyplomatycznych na poziomie ambasad, wzmacniając wzajemne więzi w obszarze kulturalnym, akademickim i sportowym. Prezydent Adolfo López Mateos złożył w 1963 roku wizytę państwową w Polsce, której towarzyszyła duża wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Wizyta Papieża Jana Pawła II w Meksyku to jeden z momentów, w których narody Meksyku i Polski faktycznie zbliżyły się i lepiej się poznały. Wizyta Ojca Świętego w obu krajach w 1979 roku spowodowała bezprecedensowe zbliżenie kulturowe i religijne między obydwoma narodami. Wydarzenie było szeroko transmitowane w telewizji w obu krajach.
Zmiany polityczne w Polsce zapoczątkowane w latach 80. XX wieku ruchem wolnościowym Solidarności śledzono z dużym zainteresowaniem w Meksyku - stanowiły one etap przejściowy w kierunku końca komunizmu w krajach pozostających pod wpływami sowieckimi i krajach o reżimie marksistowsko-leninowskim.
Większe otwarcie polityczne Polski i przejście do gospodarki rynkowej zbiegło się w czasie z gospodarczym otwarciem Meksyku w latach 90. Zaowocowało to zbliżeniem politycznym obu krajów i nawiązaniem dialogu między dwoma narodami, które przeżywały odbudowę demokratyczną u progu XXI wieku. Zainicjowało to również handel dwustronny na dużą skalę.
W 1998 roku Meksyk odwiedził premier Polski Jerzy Buzek, a następnie zorganizowano wizyty ministrów spraw zagranicznych w obu krajach. W 2004 roku, w którym Polska została członkiem Unii Europejskiej, wizytę państwową w Polsce złożył prezydent Meksyku Vicente Fox.
