Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
Anna Żukowska
Edukacja Do Kultury. Gdańsk
Minął już rok odkąd Gdańsk dołączył do grupy polskich miast prowadzących własne programy edukacji do kultury, czyli edukacji wykorzystującej narzędzia kultury i sztuki, realizowanej we współpracy różnych miejskich podmiotów – przedszkoli, szkół, instytucji kultury, organizacji pozarządowych, grup nieformalnych i osób indywidualnych, artystów i edukatorów.
– Program EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK ma z jednej strony wzmocnić środowisko specjalistów zajmujących edukacją kulturową i kulturalną w Gdańsku, wskazując im metody, narzędzia, sposoby dla rozwijania talentów i umiejętności do kreatywnego tworzenia, z drugiej ma ułatwić mieszkańcom dostęp do szerokiej oferty edukacyjnej, w której najważniejszymi wartościami są: krytyczne myślenie, współpraca, uważność na drugiego człowieka, odmienność kulturowa i szacunek wyborów. Pierwszy rok działania programu pokazał jak ważna jest współpraca pomiędzy placówkami oświatowymi i instytucjami kultury, a w szczególności stałe poszerzanie wiedzy o Gdańsku, o naszej wspólnocie, o wielokulturowej historii naszego miasta – mówi Celina Zboromirska-Bieńczak koordynatorka programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK.
EDK. GDAŃSK to ludzie
Zespół Koordynacyjny ds. Edukacji do Kultury tworzą: Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania – Przewodnicząca Zespołu, Barbara Frydrychm dyrektorka Biura Prezydenta ds. Kultury, Grzegorz Kryger, zastępca dyrektora ds. edukacji Wydziału Rozwoju Społecznego, Aleksandra Szymańska, przedstawicielka Instytutu Kultury Miejskiej, Monika Dylewska-Libera, przedstawicielka Gdańskiego Archipelagu Kultury oraz Celina Zboromirska-Bieńczak, koordynatorka programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK.
Na co dzień w biurze programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK działa zespół roboczy, koordynowany przez Celinę Zboromirską-Bieńczak, który tworzą: Adam Gibki, Marta Jankowska, Monika Tomczyk i Anna Żukowska.
EDK. GDAŃSK – dowiedz się więcej
Założenia programu, aktualności, informacje o ofercie edukacyjnej gdańskich instytucji kultury, wartościowe materiały edukacyjne, to tylko część z tego, co możecie znaleźć na stronie edukacjadokultury.gdansk.pl. By być na bieżąco, warto też zaglądać na profil facebookowy programu.
Od maja trwają prace nad stworzeniem internetowej platformy wydarzeń, która zbierze ofertę zajęć i wydarzeń edukacji kulturowej z gdańskich instytucji kultury organizacji pozarządowych i podmiotów prywatnych. Inaugurację portalu zaplanowana jest na styczeń 2023 r.
Za nami rok intensywnych działań
– Zorganizowaliśmy warsztaty i spotkania dla osób zajmujących się edukacją do kultury, trwał pilotaż programu w szkołach, ogłosiliśmy konkurs grantowy dla organizacji pozarządowych i aktywnie współpracowaliśmy z instytucjami kultury, a to nadal nie wszystko – wylicza Anna Żukowska z biura programu EDK. GDAŃSK. Przekonajcie się sami, co działo się w EDK. GDAŃSK w 2022 roku.
Gdańskie przedszkolaki zmieniają świat
Na przełomie marca i kwietnia gdańskie przedszkolaki wzięły udział w przygotowanym przez zespół EDK. GDAŃSK konkursie plastycznym „Ahoj, piraci!”. Zwycięskie przedszkola (10 placówek) otrzymały niezwykłą nagrodę – zespół Miejskiego Teatru Miniatura zagrał u nich spektakl „Piraci dobrej roboty” połączony z twórczymi warsztatami prowadzonymi przez aktorów.
Udział w konkursie pozwolił małym uczestnikom rozwijać ich kompetencje: empatię, zaangażowanie społeczne, kreatywność i wyobraźnię. Wspólne działanie pozwoliło także na integrację grupy.
„Piraci dobrej roboty” to specjalny projekt teatralny, dzięki któremu gdańskie przedszkolaki i uczniowie pierwszych klas szkoły podstawowej zapoznają się z biblioteką i jej księgozbiorem.Wystawa prac pokonkursowych odbyła się w czerwcu, w gmachu Gdańskiej Biblioteki PAN.
Wszystkie te działania były częścią obchodów 425-lecia nieprzerwanego istnienia Biblioteki Gdańskiej.
EDK. GDAŃSK w szkołach – to działa!
– Już w grudniu 2021 roku rozpoczęły się cykliczne, comiesięczne spotkania nauczycielek i nauczycieli zaangażowanych w pilotaż programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK w szkołach, które trwały do maja 2022 roku. Uczestnicy spotkań poznawali scenariusze zajęć. Materiały te, stworzone przez zespół ekspercki, obejmują dziesięć obszarów tematycznych: historia Gdańska, architektura, literatura, film, teatr, animacja kultury, sztuki plastyczne/wizualne, muzyka, fotografia i taniec. W czasie pilotażu były one testowane w szkołach, rozwijane o nowe aktywności, a realizatorzy dzielili się informacjami zwrotnymi na ich temat – mówi Marta Jankowska z biura programu EDK. GDAŃSK.
W maju, w Europejskim Centrum Solidarności, braliśmy udział w dwudniowej konferencji szkolnej „Szkołą Zrównoważonego Rozwoju”, podczas której uczniowie, nauczyciele, rodzice oraz przedstawiciele instytucji miejskich dzieli się swoimi doświadczeniami.
4 czerwca, w trakcie obchodów Święta Wolności i Solidarności, zespół biura EDUKACJI DO KULTURY. GDAŃSK współtworzył Strefę Społeczną przy Europejskim Centrum Solidarności, reprezentantów bura programu można było spotkać w namiocie UCZENIE W DZIAŁANIU. Była to okazja do sieciowania i rozmów o kulturze z mieszkankami i mieszkańcami Gdańska.
Tuż po zakończeniu roku szkolnego, w Teatrze Miniatura, odbyło się Gdańskie Forum Edukacyjne, podczas którego podsumowaliśmy pilotaż programu EDK. GDAŃSK. Był on realizowany w 15 szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, przez 30 nauczycieli i nauczycielki zaangażowanych w te działania. W lekcjach prowadzonych na podstawie scenariuszy zajęć EDK. GDAŃSK wzięło udział pond 1000 gdańskich uczennic i uczniów.
Podczas Gdańskiego Forum Edukacyjnego zostały również wypracowane trzy gdańskie priorytety edukacyjne na rok szkolny 2022/2023, jeden z nich – kultura, jako środek wyrazu, rozwoju i porozumienia – bezpośrednio nawiązuje do założeń programu EDK. GDAŃSK. Priorytety zostały oficjalnie ogłoszone przez wiceprezydentkę Gdańska Monikę Chabior 26 sierpnia podczas inauguracji roku szkolnego 2022 /2023, spotkania dla gdańskich dyrektorów i dyrektorek, w którym uczestniczyła też reprezentacja biura programu EDK. GDAŃSK.
We wrześniu opublikowaliśmy na naszej stronie internetowej oraz na Gdańskiej Platformie Edukacyjnej 16 (testowanych w czasie pilotażu) scenariuszy lekcji dla wszystkich nauczycieli i nauczycielek z gdańskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych. testowanych w czasie pilotażu programu. To gotowe pomysły na twórcze zajęcia, które może poprowadzić każdy nauczyciel, zarówno podczas lekcji przedmiotowych, jak i godzin wychowawczych. Można je pobrać ze strony edukacjadokultury.gdansk.pl
EDK. GDAŃSK i Kreatywna Pedagogika
O możliwościach jakie daje nauczycielom i nauczycielkom program EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK można było usłyszeć podczas inauguracji IX sezonu Kreatywnej Pedagogiki – wrześniowej konferencji „Bez tabu. O czym się nie mówi w szkole. Edukacja, prawo. Zdrowie”, która odbyła się w Europejskim Centrum Solidarności.
Nauczyciele klas IV-VIII mieli okazję uczestniczyć w spotkaniu „Kulturalna klasa, czyli dlaczego warto włączyć się do programu EDUKACJA DO KULTURY.GDAŃSK”, poprowadzonym przez Martę Jankowską, z kolei nauczyciele ze szkół ponadpodstawowych w prelekcji Justyny Wołoszyk-Brzezińskiej „Działam, uczę się, tworzę – czyli EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK w praktyce”.
– W październiku połączyliśmy siły z Kreatywną Pedagogiką. Pojawiła się nowa grupa „EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK” działająca w ramach projektu Kreatywna Pedagogika. Należą do niej nauczyciele wszystkich poziomów edukacyjnych – od przedszkola, poprzez szkoły podstawowe, aż po szkoły średnie. Podczas spotkań uczestnicy wymieniają się inspiracjami do twórczych działań, poznają konkretne narzędzia i materiały przydatne do pracy z dziećmi i młodzieżą, dzielą się doświadczeniami, rekomendują ciekawe wydarzenia na kulturalnej mapie Gdańska, a nawet tworzą materiały edukacyjne – mówi Marta Jankowska z bura programu EDK. GDAŃSK, która prowadzi spotkania dla nauczycieli.
W spotkaniach uczestniczą też przedstawiciele instytucji kultury. W listopadzie o różnorodnych możliwościach jakie przedszkolom i szkołom oferuje Teatr Wybrzeże, mówiła specjalistka ds. edukacji Weronika Łucyk. Z kolei w grudniu na spotkaniu pojawiła się Monika Kryger kierowniczka działu edukacji i obsługi ruchu turystycznego Muzeum Gdańska, która opowiedziała o bogatej ofercie tej instytucji.
EDK. GDAŃSK na Uniwersytecie Gdańskim
W ramach programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK współpracujemy z gdańskimi uczelniami wyższymi, m.in. realizujemy program edukacji filmowej z Centrum Filmowym Uniwersytet Gdański. W listopadzie i grudniu odbyły się warsztaty scenariuszowe, które poprowadził Maciej Słowiński autor bloga Przygody scenarzysty. W zajęciach brały udział klasy z XV Liceum Ogólnokształcące im. Zjednoczonej Europy.
Organizacje pozarządowe w programie EDK. GDAŃSK
W czerwcu rozstrzygnięto otwarty konkurs ofert dla organizacji pozarządowych na działania z zakresu Edukacji do Kultury 2022, w wyniku którego gdańskie ngo’sy przeprowadziły siedem projektów skierowanych do dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Fundacja Wspólnota Gdańska, w ramach Akademii Sztuki Trzeciego Wieku, zorganizowała wykłady o sztuce współczesnej, wizyty w galeriach sztuki i muzeach w Gdańsku i Sopocie, warsztaty plastyczno-literackie. Stowarzyszenie PROM Kultura poprowadził w Bibliotece Manhattan spotkania warsztatowe wokół filozofii. Pozostałe organizacje, które realizowały projektu w ramach konkursu to: Fundacja Fala Nowej Kultury („Sztuka wspólnoty” – seria warsztatów), Fundacja Czeka Na Nas Świat (projekt „Odkrywamy Gdańsk”), Stowarzyszenie Praktyków Dramy Stop-Klatka („Biblijna historia Gdańska – warsztaty bibliodramatyczne”), Stowarzyszenie „dla Siedlec” (projekt „Być chlebem”) oraz Stowarzyszenie „WAGA” (projekt „Kulturka”).
W październiku odbyło się spotkanie dla przedstawicieli gdańskich organizacji pozarządowych, zainicjowane przez biuro programu EDK. GDAŃSK. Była to okazja do rozmów o programie EDK. GDAŃSK, ale także o strategii grantowej miasta na konkursy w zakresie wydarzeń kulturalnych oraz o potrzebach gdańskich ngosów.
Instytucje kultury w programie EDK. GDAŃSK
W kwietniu niemal 30 edukatorek i edukatorów tworzący na co dzień gdańską ofertę edukacyjną w instytucjach kultury spotkało się na żywo w ramach działań EDK. GDAŃSK. Była to inauguracja cyklicznych spotkań, czas twórczej integracji, lepszego poznawania programu, dzielenia się refleksjami, wskazywania potrzeb i rozwoju. Pierwsze spotkanie odbyło się w Miejskim Teatrze Miniatura.
W maju odbyło się kolejne spotkanie. Tym razem w GAK Stacji Orunia. Uczestnicy spotkania opowiadali o inicjatywach szczególnie ważnych dla ich instytucji, dzieli się pomysłami, spostrzeżeniami, a także wskazywali problemy. Zastanawiali się jak najlepiej rozwijać swoje działania edukacyjne, szczególnie w kontekście współpracy ze szkołami, także tej związanej z pilotażem programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK.
W czerwcu w Europejskim Centrum Solidarności, w ramach cyklicznych spotkań, edukatorki i edukatorzy z gdańskich instytucji kultury wzięli udział w warsztatach prowadzonych przez Jolę Sławińską-Ryszkę oraz Piotra Knasia, podczas których poznawali dobre praktyki edukacji kulturowej z Krakowa i Łodzi, miast mających już duże doświadczenie w tym obszarze.
Lato to doskonały czas na realizację kulturalnych inicjatyw, z których mogą korzystać mieszkańcy i mieszkanki Gdańska. Dzięki Mobilnemu Domowi Kultury (Gdański Archipelag Kultury) nie brakowało okazji do wyjątkowych spotykań, wpisujących się w działania z zakresu edukacji do kultury. W tym roku odbywały się one Różnych dzielnicach Gdańska: Ossowej, Kokoszkach, Pieckach-Migowie, Jasieniu, Oruni i Ujeścisku-Łostowicach. A ich hasłem przewodnim była wspólnota.
W listopadzie rozstrzygnięto konkurs na realizację projektów z zakresu edukacji kulturowej przez gdańskie instytucje kultury. Dofinansowanie zdobyło pięć instytucji, które zrealizowały projekty z zakresu edukacji kulturowej w Gdańsku dla mieszkanek i mieszkańców miasta, w szczególności obejmujące edukację o Gdańsku, edukację filmową i edukację literacką. Były to: „Almanach Legend Gdańskich” – spacery, słuchowiska i warsztaty dla całych rodzin (Gdańska Galeria Miejska), „Brakująca połowa gdańskich dziejów. Cykl warsztatów herstorycznych” – warsztaty dla nauczycielek i nauczycieli (Instytut Kultury Miejskiej), „Jak powstaje film?” – warsztaty dla szkół ponadpodstawowych (Gdański Archipelag Kultury), „Święto Animacji w ŁAŹNI” – warsztaty z tworzenia animacji poklatkowej gdańskich szkół podstawowych (CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ŁAŹNIA) oraz „Kultura XVIII-wiecznego Gdańska” – spotkania dla rodzin (Muzeum Gdańska). Wszystkie te działania zostały wybrane w ramach naboru ofert na realizację projektów z zakresu edukacji kulturowej w Gdańsku dla mieszkanek i mieszkańców miasta, w szczególności obejmujących edukację o Gdańsku, edukację filmową i edukację literacką.
Włącz się!
– Program EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK ma już rok. Bez wątpienia był to bardzo owocny czas. Czas wsłuchiwania się w potrzeby, rozmów, wspólnych działań, sieciowania, rozwijania kompetencji. Przedszkola, szkoły, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, to nadal nie wszyscy z naszych partnerów. EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK to program, w którym stawiamy na współpracę i to przynosi efekty – mówi Celina Zboromirska-Bieńczak koordynatorka programu EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK.
EDUKACJA DO KULTURY. GDAŃSK to działa! Włącz się!
Więcej informacji o programie: edukacjadokultury.gdansk.pl.
