Gdańskie rewolucje. ZIELEŃ - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Park Południowy o powierzchni 77 ha, powiększony o wcześniejsze tereny inwestycyjne. Partycypacja mieszkańców południa Gdańska w tworzeniu nowej, zielonej enklawy. Więcej funduszy na zieleń – w tym rozwój Działu Zieleni w GZDiZ – to najważniejsze postulaty Gdańskich rewolucji. ZIELEŃ, przedstawionych podczas konferencji prasowej przez Aleksandrę Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Pierwsza z cyklu konferencja, pod hasłem Gdańskie rewolucje odbyła się w poniedziałek, 13 września przy zbiorniku retencyjnym Świętokrzyska. W briefingu wzięli także udział: Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju, Edyta Damszel-Turek, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska, prof. Piotr Lorens, Architekt Miasta Gdańska, Michał Szymański, zastępca dyrektora Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni oraz Radni Miasta Gdańska.

- Świat w czasie trwającej pandami zmienił się, tak samo zmienił się Gdańsk. Zmieniły się też nasze potrzeby, musimy zrewidować dotychczasowe pomysły, plany. Trzeba uzdrawiać nasze podwórko, nasze najbliższe otoczenie, dostosować się do zmieniającego się życia gospodarczego, społecznego, kulturowego bo to wszystko dzieje się teraz. W najbliższych tygodniach zapraszam państwa bardzo serdecznie do cyklu spotkań, podczas których będziemy mówić o gdańskich rewolucjach. Dzisiaj odsłona pierwsza – ZIELEŃ – powiedziała podczas konferencji prezydent Dulkiewicz. – Epidemia pokazała, że jedna z tych wartości, która jest dla nas tak wielu kluczowa to potrzeba bliskiego dostępu do zieleni. Dlatego też chce państwu zakomunikować o trzech decyzjach, które podjęłam. Jedna z nich to tworzymy Park Południowy. Park, który w istniejących planach zagospodarowania przestrzennego miał powierzchnię 51 hektarów, zwiększamy o dodatkowe 26 hektarów zieleni, która właśnie tutaj w południowych dzielnicach Gdańska jest i zostanie zachowana. Nie powstaną tu nowe mieszkania. Powstanie drugi największy park w Gdańsku, dzisiaj Park Reagana na około 90 hektarów, Gdański Park Południowy będzie miał ponad 75 hektarów. Ale żeby to wszystko zrealizować, poznać także sposób myślenia mieszkańców ich potrzeby poprosiłam Architekta Miasta dyrektora Piotra Lorensa o to, żeby przygotował warsztaty tematyczne, podczas których wraz z mieszkańcami będziemy wypracowywali wizję tego, jak ten park południowy ma wyglądać i po trzecie Park Południowy to nasz flagowy projekt nie tylko na tę kadencję, ale także przyszłą kadencję samorządu. Żeby realizować codzienne potrzeby związane nie tylko z ochroną zieleni, ale także planowaniem nowych nasadzeń, zdecydowałam o zmianie struktury w gdańskim zarządzie Dróg i Zieleni, nowy dział zieleni zostanie wzmocniony personalnie. Stawiamy na zieleń - Gdańskie rewolucje. ZIELEŃ. – dodała prezydent.

Park Południowy

Nowa wizja Centrum zakłada wykreowanie serca dzielnicy - wyjątkowej, przyjaznej i tętniącej życiem przestrzeni, w której mieszkańcy będą chcieli spędzać czas. Wykorzystując bogate walory przyrodnicze rozległych, niezagospodarowanych dotychczas terenów zieleni naturalnej, maksymalnie powiększony zostanie obszar, na którym powstanie zieleń urządzona - Park Południowy. W ten sposób zostanie stworzona wysokiej jakości przestrzeń publiczna, zapewniając mieszkańcom miejsca do wypoczynku i rekreacji.

- Dotychczas 26,5 hektara w planach zagospodarowania przestrzennego było przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe. Dzisiaj takie plany obowiązują na terenie miasta. To przede wszystkim obszar związany z TBSami, które chcieliśmy rozwijać w tym kierunku, ale będziemy szukać dla nich innego miejsca. Tereny, które będą zaplanowane jako park, to centrum Gdańska Południa, obszar w tej chwili procedowanego planu Dulina i ten przy zbiorniku Świętokrzyska I, przy którym się znajdujemy. Na tych terenach miała w przyszłości powstać, zgodnie z uchwalonymi planami, zabudowa mieszkaniowa. Dzisiaj są inne potrzeby i ta decyzja ma charakter strategiczny porównywalny do decyzji podjętej w latach 90-tych, co do przeznaczenia działek pod tereny Parku Reagana. Wiemy, że mieszkańcy Gdańska Południa tego potrzebują i taka zmiana jest konieczna – tłumaczył Piotr Grzelak, zastępca prezydenta. 

Poprzez powiększenie terenów zieleni, zbudowanie zbiorników oraz parku retencyjnego wzmocniony zostanie również potencjał retencyjny tego obszaru.

Park Południowy – odpowiedź na potrzeby mieszkańców

Potrzeba powiększenia terenów Parku Południowego została wyrażona podczas warsztatów Quo Vadis już w 2015 roku. Był projekt, który zrzeszał mieszkańców, studentów, radnych dzielnic, specjalistów, przedstawicieli pozarządowych organizacji i urzędników. Jego pomysłodawcy, Gdańska Fundacja Innowacji Społecznej, chcieli by mieszkańcy czterech gdańskich dzielnic – Oruni, Osowej, Ujeściska-Łostowic i Wrzeszcza - zaprojektowali fragmenty swoich dzielnic. Pomagali im w tym eksperci Politechniki Gdańskiej i Sopockiej Szkoły Wyższej, a także gdańscy urzędnicy. Projekt miał na celu wspólne stworzenie ministrategi rozwoju dla 4 fragmentów dzielnic – w tym Ujeściska.

Wyniki uzyskane na warsztatach zaprezentowano w trakcie otwartych konferencji, ogólnomiejskich warsztatów na temat nowego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. A zatem pomysły mieszkańców zostały odwzorowane w dokumentach strategicznych, które są doprecyzowane i uściślane planami miejscowymi, sukcesywnie zmienianymi przez miasto w celu wykształcenia nowego Centrum Dzielnicy Południe opartego o tereny zieleni. Mieszkańcy już w ramach spotkań warsztatowych w 2015 r. wskazywali na potencjał dzielnicy, jaką stanowi zieleń.

- Zieleń będzie stanowiła jeden z głównych elementów, na którym będziemy budować centrum dzielnicy Południe. Obecnie procedujemy 4 plany miejscowe na tym terenie. Najbardziej zaawansowany jest plan dla zajezdni autobusowo-tramwajowej. Zaawansowane są również prace nad tzw. planem Dulina, gdzie połowa terenu jest przeznaczona pod park, a część pod zabudowę mieszkaniowo-usługową. Kolejne plany, które procedujemy to teren TBS-ów, gdzie również część terenów została przeznaczona pod zieleń. Kolejne plany to ścisłe centrum. Ostatni plan będziemy procedować, po konsultacjach z mieszkańcami, które najprawdopodobniej zakończą się pod koniec roku. Wówczas zostanie podjęty ostatni plan, który będzie rezerwował tereny pod zieleń, kosztem terenów inwestycyjnych – wyjaśniła dyrektor Edyta Damszel-Turek.

Partycypacja mieszkańców

- Przygotowanie i realizacja tego parku wymaga najpierw planu zagospodarowania przestrzennego. Jedną z decyzji pani prezydent jest to, żeby zanim przystąpimy do procedowania tego planu zapytać tych najbardziej zainteresowanych przekształceniami tego obszaru, czyli przede wszystkim mieszkańców trzech dzielnic, na terenie których park będzie się znajdował, jakie są ich oczekiwania, potrzeby. Jakie są konieczne do zrealizowania nowe inwestycje? Wszystko po to, aby następnie wyniki tych konsultacji mogły być wpisane w zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Tak, żebyśmy później mieli możliwość realizacji tych zapisów zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców tych trzech obszarów. W związku z tym postanowiliśmy przygotować proces konsultacyjny. Ma on na celu przygotowanie koncepcji urbanistycznej dla całego tego obszaru i następnie złożenie jej jako wniosek do MPZP do końca tego roku – tak o warsztatach mówił dyrektor Piotr Lorens. – Przewidujemy 3 etapy tego procesu. Pierwszym etapem będzie pytanie się mieszkańców indywidualnie o ich oczekiwania. Odbędzie się to w formie ankiet, punktów konsultacyjnych oraz spacerów studialnych. Ten proces przewidujemy do końca października. Drugim etapem będzie wypracowanie owej koncepcji urbanistycznej i jej uszczegółowienie dla wybranych obszarów. Następnie sprawdzenie raz jeszcze z mieszkańcami i ze wszystkimi interesariuszami, którzy są zainteresowani przyszłością tego obszaru, czy to, co zostało opracowane, faktycznie jest zgodne z ich oczekiwaniami.  

Prowadzone przez ekspertów warsztaty dadzą mieszkańcom niezbędny „know how” na temat zagospodarowywania przestrzeni w mieście. Na warsztatach, w których udział brać będą mieszkańcy poszczególnych dzielnic, padnie kluczowe dla całego projektu pytanie: „Jak sobie wyobrażasz swoją dzielnicę za 20-30 lat?”

Planowane konsultacje społeczne mają odpowiedzieć na pytanie, jakie potrzeby mają mieszkańcy w kontekście zieleni, rekreacji, usług czasu wolnego, jakie z tym wiążą się problemy i mankamenty, a także jakie są na to wizje i marzenia. Istotnym elementem są także powiązania terenu przyszłego parku z otaczającymi obszarami zabudowy.

W ramach warsztatów planowane jest:

Etap 1

1. Plenerowe spotkanie informacyjno-zapoznawcze na terenie docelowego parku.
2. Realizacja konsultacji stacjonarnych w obrębie trzech dzielnic Gdańska: Orunia Górna-Gdańsk Południe, Ujeścisko-Łostowice, Jasień.
3. Realizacja konsultacji zdalnych, poprzez formularze dostępne internetowo, dotyczące potrzeb i problemów lokalnej społeczności.
4. Zebranie, analiza, waloryzacja (uwzględniająca priorytety oraz hierarchię potrzeb) i przedstawienie w formie raportu wyników przeprowadzonych dwuformułowo konsultacji.

Etap 2

1. Przygotowanie i przeprowadzenie trzech debat warsztatowych po jednej w każdej dzielnicy.

Etap 3

1. Opracowanie wstępnej koncepcji urbanistycznej obszaru.
2. Opracowanie wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Proces konsultacyjny powinien ruszyć w drugiej połowie września. Zakończą się do połowy grudnia 2021.

Dział Zieleni

– Wyzwania związane z zielenią, oczekiwania dotyczące jej poszerzania na terenach miejskich, ale także postępujący od lat rozwój zieleni, terenów zieleni urządzonej, a także zwiększanie się liczby terenów i urządzeń rekreacyjnych generuje wyzwania i potrzeby po stronie służb utrzymania zieleni, ale także służb rozwoju zieleni. Jakie będą korzyści z tego, że będziemy mieli większe możliwości działania? Powiem o trzech filarach: Ochrona i rozwój drzewostanu miejskiego, zwiększenie bioróżnorodności oraz opowiadanie na potrzeby zgłaszane przez naszych mieszkańców – tak dyrektor Michał Szymański opowiadał o rozwijającym się dziale w strukturach GZDiZ.

Do zespołu, który obecnie zajmuje się bieżącym utrzymaniem zieleni niskiej oraz drzewostanu, dołączone zostaną nowe działy. Dział Rozwoju Przestrzeni Publicznych zajmować się będzie ochroną istniejących terenów zielonych oraz planowaniem przyszłych. Dział inwestycji odpowiedzialny będzie m.in. za realizację stale rosnącej liczby projektów zgłaszanych przez rady dzielnic czy wskazywane przez mieszkańców w Zielonym Budżecie Obywatelskim. Dział utrzymania infrastruktury odpowiedzialny będzie za place zabaw i małą architekturą, cmentarze oraz pomniki.

Do zadań Działu Zieleni będzie należało opracowywanie i wdrażanie planów rozwoju drzewostanu miejskiego kompleksowa poprawa kondycji już rosnących w mieście drzew, w tym egzemplarzy zabytkowych.

GZDiZ w jeszcze większym stopniu włączy się w proces rewaloryzacji zieleni niskiej, a także kontroli różnego rodzaju robót drogowych czy budowlanych w kontekście ochrony zieleni. Obszarem pracy nowego Działu Zieleni będzie także wsparcie w przygotowywaniu i realizacja projektów Zielonego Budżetu Obywatelskiego. Ponadto w zakresie jego obowiązków będzie zwiększanie świadomości w obszarze ekologii i ochrony przyrody poprzez działania edukacyjne W planach na przyszłość jest realizacja zadań z zakresu utrzymania zieleni egzotycznej, związane z otwarciem palmiarni i oranżerii w Parku Oliwskim, a także perspektywa utworzenia tam ogrodu botanicznego.