Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 15:24
Dawna chorągiew wiatrowa powróciła na szczyt Wielkiego Młyna
Do krajobrazu Starego Miasta w Gdańsku, na szczyt nowej siedziby Muzeum Bursztynu, powróciła jedna z najciekawszych i zapomnianych dawnych chorągwi wiatrowych. Jest kryta złotem, ma kształt topora i 1,8 metra wysokości. Szpica zwieńczona jest dekoracyjnie wykonanym kołem młyńskim. Mniej więcej takie przedstawienie znajdziemy na rycinie opublikowanej w 1687 r. Kopia została przygotowana w oparciu o badania historyczne.
– Jedną z misji Muzeum Gdańska jest przywracania walorów historycznych zabytkowym budynkom, którymi zarządza nasza instytucja. Poprzez montaż kopii chorągwi na szczycie Wielkiego Młyna znanej z XVII-wiecznej ryciny nie tylko wypełniamy jeden z postulatów zasłużonego gdańszczanina, profesora Andrzeja Januszajtisa, ale także kończymy przewidziany zakres prac konserwatorskich. Nowe Muzeum Bursztynu otwieramy latem 23 lipca br. Pierwszych zwiedzających przyjmiemy w nowej siedzibie dzień później, w sobotę, 24 lipca 2021 roku – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
Dawne chorągwie wiatrowe przeważnie miały prosty kształt powiewającej flagi, ale niektóre, jak np. na Żurawiu, czy Wielkiej Zbrojowni nawiązywały do nazwy lub funkcji budynku, odpowiednio żurawia i armat. Nad przygotowaniem kopii chorągwi czuwała dr Katarzyna Darecka z Muzeum Gdańska oraz kowal-artysta Adam Stachowicz ze Stowarzyszenia Polskich Artystów Kowali.
– Do naszych czasów zachowało się tylko jedno przedstawienie chorągwi z Wielkiego Młyna znane z ryciny Renholda Curickego. Opublikowano je w 1687 r. w książce Historische Beschreibung der Stadt Danzig. Nietypowy kształt chorągwi, czyli topór - to jeden z elementów godła cechu młynarzy. Szpicę zwieńczyliśmy wizerunkiem koła młyńskiego. Te dwa elementy, na wzór analogicznych chorągwi wiatrowych pokryliśmy złotem. Nie wiemy kiedy dokładnie ją zamontowano, najpewniej w średniowieczu, ani też kiedy zdemontowano. W XIX w. wymieniano ją trzykrotnie, np. na zdjęciu Wielkiego Młyna z 1894 r. jest zamontowana już inna chorągiew wiatrowa. Na początku XX wieku nie było już żadnej – mówi dr Katarzyna Darecka z Muzeum Gdańska, specjalistka z zakresu konserwacji architektury.
Chorągiew wykonał w swoim warsztacie w Przywidzu kowal-artysta Adam Stachowicz. Chorągiew o całkowitej masie ok. 70 kg obraca się zgodnie z kierunkiem wiatru dzięki łożysku zamontowanym wewnątrz pręta. Do pokrycia chorągwi i koła młyńskiego zużyto około 2 metrów kwadratowych płatków z 23-karatowego złota o grubości 18 mikronów.
Uroczyste otwarcie nowego Muzeum Bursztynu odbędzie się 23 lipca 2021 r. Pierwsi zwiedzający wejdą na sale wystawowe od soboty, 24 lipca, od godz. 10:00. W letnim sezonie turystycznym, aż do 18 września, nowa siedziba będzie czynna do godziny 19:00.
Więcej o historii Wielkiego Młyna można znaleźć na Gedanopedii.
