Franciszek Kręcki patronem gdańskiego tramwaju - Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Kolejna zasłużona dla Gdańska postać została patronem tramwaju. Tym razem jest to Franciszek Kręcki - doktor praw, bankowiec, publicysta, dowódca Organizacji Wojskowej Pomorza, działacz kaszubsko-pomorski i polonii gdańskiej, inicjator i współzałożyciel Harcerstwa Polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku.  O uhonorowanie Kręckiego w ten sposób, wnioskowali przedstawiciele gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego. 

Uroczystość nadania imienia Franciszka Kręckiego gdańskiemu tramwajowi odbyła się w piątek, 30 października. Ze względu na sytuacje epidemiczną, w ceremonii mogło uczestniczyć mniej gości niż w przypadku poprzednich, tego typu wydarzeń. Niemniej jednak, na przystanku przy ul. 3 maja nie zabrakło m. in. przedstawicieli Kaszubów, dla których Kręcki jest postacią niezwykle ważną. W uroczystości wzięli udział m. in. Michał Melibruda, wójt Gminy Chmielno oraz Stanisław Cirocki, sołtys Borzestowa – miejscowości, w której urodził się Franciszek Kręcki. Obecni byli również przedstawiciele wnioskodawcy, czyli Zrzeszenia Kaszubsko–Pomorskiego, w osobach Wojciecha Konkela, Łukasza Grzędzickiego oraz Łuksza Richerta. Władze miasta reprezentował Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu.     

Bohater kaszubskiej drogi do niepodległości Polski 
Franciszek Kręcki jest kolejnym przedstawicielem polonii gdańskiej, którego nazwisko zagościło na burcie gdańskiego tramwaju. Wcześniej, w taki sposób uhonorowano już małżeństwo Balbinę i Michała Bellwonów, księży Bronisława Komorowskiego, Mariana Góreckiego oraz Franciszka Rogaczewskiego. Patronami gdańskich tramwajów zostali również Alf Liczmański, Szczepan Pilecki i Marian Seredyński, a niebawem jeden z tramwajów zyska imię Antoniego Lendziona.  

- Ten życiorys powinien być wzorem dla nas wszystkich. Dlatego chcemy, aby Franciszek Kręcki został kolejnym patronem tramwaju jeżdżącego po Gdańsku – mówił podczas uroczystości Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu. – Franciszek Kręcki jest postacią wielowymiarową, słynącą nie tylko z bohaterstwa. Chcemy przybliżać pasażerom komunikacji miejskiej i wszystkim mieszkańcom Gdańska i Pomorza, tego typu życiorysy, takie postawy życiowe – podkreślał zastępca prezydenta Gdańska.  

Wniosek o nadanie gdańskiemu tramwajowi imienia Franciszka Kręckiego złożyli przedstawiciele gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko – Pomorskiego. – Dzisiaj działalność tego wybitnego człowieka zaczyna być zapominana. Ogromne zasługi, trwały ślad, który zapisał w dziejach naszego miasta zasługują na szczególny zaszczyt - nadanie Jego imienia gdańskiemu tramwajowi. Uhonorowanie Franciszka Leona Kręckiego wpisze się na trwałe w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, przypomni walkę Kaszubów i Pomorzan o polskość tych ziem – czytamy we wniosku, którego autorzy uczestniczyli w dzisiejszej uroczystości.  

 – Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że Franciszek Kręcki jest coraz bardziej znany w Gdańsku i na Kaszubach. Nie tylko walnie przyczynił się do rozwoju ruchu kaszubsko-pomorskiego, ale również miał ogromy wkład w odbudowę państwowości polskiej na Pomorzu. To postać skupiająca w sobie te wszystkie cechy tragizmu i bohaterstwa Kaszubów i Gdańszczan z pierwszej polowy XX wieku – mówił Wojciech Konkel, prezes gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.  

Sylwetkę patrona przedstawiła Elżbieta Grot. Podczas ceremonii, autorka książki o Franciszku Kręckim przytoczyła jego słowa.  

- Jeśli dbać będziemy mniej o nasze osoby, a więcej o dobro ogółu, praca nasza straci charakter działalności osobistej i przyjmie charakter pracy społecznej. Najszlachetniejszą ambicją to ambicja obywatela Polaka. - To podsumowuje całość jego życia - podkreślała Elżbieta Grot. 

- Franciszek Kręcki to, można powiedzieć szara eminencja w poczcie patriotów polskich - osoba dalece niedoceniona. Bardzo się cieszę, bo dzisiejsza uroczystość jest krokiem, aby to zmienić – mówił Michał Melibruda, wójt gminy Chmielno.  

Franciszek Leon Kręcki (1883-1940)
Urodzony w Borzestowie koło Kartuz, doktor praw, wybitny działacz młodokaszubów współpracujący z dr Aleksandrem Majkowskim, publicysta „Gazety Gdańskiej”, wieloletni prezes gdańskiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” był komendantem tajnej Organizacji Wojskowej Pomorza w latach 1919-1920 przygotowującym wystąpienie zbrojne w celu przyłączenia Pomorza z Gdańskiem do Polski. W latach 1919-1939 dyrektor gdańskiego oddziału Banku Kwilecki, Potocki i Spółka z Poznania, członek rad nadzorczych gdańskich banków i wielu polskich organizacji działających w Wolnym Mieście Gdańsku. W 1920 r. współzałożyciel harcerstwa polskiego, w latach 1935-1939 przewodniczący Zarządu Oddziału ZHP w Gdańsku, w 1936 r. podniesionego do rangi Okręgu. Aresztowany 1 września 1939 r. w Gdańsku przez funkcjonariuszy gestapo został rozstrzelany 11 stycznia 1940 r. w grupie 23 wybitnych polskich działaczy w miejscu oddalonym ok. 1,5 km od obozu Stutthof. 
Za wybitne zasługi odznaczony Orderem Virtuti Militari, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta. 

Gdańska tradycja 
Pesa imienia Franciszka Kręckiego to 55 gdański tramwaj, który ma swojego patrona. Nadawanie imion tramwajom to w Gdańsku wieloletnia tradycja. Wszystko zaczęło się wraz z dostawą 35 nowych tramwajów PESA Swing. Pod koniec 2010 roku ogłoszony został plebiscyt dla mieszkańców, w którym każdy mógł zdecydować, która z najznamienitszych gdańskich postaci zasługuje na miano patrona tramwaju. Każdy  mógł także zgłosić swoje propozycje. 

Swoich patronów zyskały tramwaje: Pesa Swing, Bombardiery, Alstomy NGd99 oraz dwukierunkowe Pesy Jazz Duo. Łącznie swoich patronów ma już 55 gdańskich tramwajów.  

Patronami gdańskich tramwajów są wielkie postaci związane z historią Gdańska: naukowcy, artyści, politycy, działacze społeczni. Wśród uhonorowanych w ten sposób postaci, są m.in. Anna Walentynowicz, Aram Rybicki, Maciej Płażyński, gdański pirat Andrzej Sulewski, Krzysztof Klenczon, Artur Schopenhauer czy Gabriel Fahrenheit. W ostatnim czasie do grona gdańskich patronów dołączyli także m.in. Olga Krzyżanowska, Alina Pienkowska, Roman Rogocz, Lech Bądkowski oraz Brunon Zwarra.  

Gdański zwyczaj nadawania imion tramwajom przejęły już inne miasta. Obecnie patronów mają także tramwaje w Bydgoszczy i Elblągu. Za nadawanie patronów tramwajom odpowiada powołana przez prezydent Gdańska Komisja ds. imion i wizerunków pojazdów gdańskiej komunikacji miejskiej. Propozycje nowych patronów mogą zgłaszać wszyscy mieszkańcy. Obecnie na liście kandydatów czekających na rozpatrzenie przez komisje jat ok 70 nazwisk.